Müzadeyede İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ni Başkan Danışmanı ve kurum sözcüsü Murat Ongun ile Dış İlişkiler Daire Başkanı Mehmet Alkanalka temsil ettiler. Açık arttırma 250 bin sterlin değer ile başladı.
Tarihi tabloyu, kıyasıya bir açık arttırma ve 500bin sterlin artının ardından, 770 bin sterlinlik bedelle İBB aldı.
Taboda bazı bilinmezler var.
Fatih Sultan Mehmet’in yanındaki kişi kim ve tabloda neden Bellini'nin imzası yok?
Tablonun resmediliş öyküsünün başlangıcı olarak Fatih Sultan Mehmet'in, 1429-1507 yılları arasında yaşayan İtalyan ressam Gentile Bellini’yi 1479 yılında İstanbul’a davet etti. Portresini yapmasına izin vermeden önce Bellini’nin yeteneğinden emin olmak isteyen Fatih Sultan Mehmet, sanatçıya, saraydaki farklı kişilerin resimlerini çizdirdi. Böylece İtalyan ressamın yeteneklerinden emin olan Fatih Sultan Mehmet, sanatçıya kendi portrelerini resmettirmeye başladı.
İlgili yazılarda resimdeki diğer kişiden “başka bir kişi” olarak söz ediliyor.
Fatih Sultan Mehmet tablosunun İngiltere'ye nasıl gittiğine dair Fatih Altaylı 26 Haziran 2020 tarihli yazısında Halil İnalcık'ın iddiasını köşesine taşıdı ve tablonun Fatih'in oğlu 2. Bayezid tarafından satıldığı iddiasını ve nedenini yazdı.
Fatih Altaylı'nın yazısındaki ilgili bölüm:
“Bu portreler çalındı mı? İyi de, Saray’a ait olan bu portreler nasıl olmuş da Saray dışına çıkmış, Batı’ya, İngiltere’ye kadar gitmiştir. Bununla ilgili “Çalındı” iddialarına inanmayın. İnanmayın çünkü nur içinde yatsın Halil İnalcık hocamız bunun doğrusunu anlatır ve yazar. Fatih tarafından yaptırılan ve toplanan bu ve bunun gibi pek çok resim, Fatih’in ölümünden sonra Saray’dan çıkarılmış ve pazarlarda satılmıştır. Çıkaran ise Fatih Sultan Mehmet’in alkol ve afyon bağımlısı iken tövbekar olarak oldukça sofu bir hayat sürmeye başlayan oğlu 2. Bayezid’dir. Bayezid, dinen yasak olduğuna ve şeriata aykırı düştüğüne inandığı için Saray’daki tüm benzeri sanat eserlerini Saray’dan atmıştır. Halil İnalcık’ın iddiasıdır, benim değil.”
Gentile Bellini'nin olduğu iddia edilen üzerinde imza bulunmayan ve tuval üzerine yağlı boya çalışılmış tablonun eni 33,4; boyu ise 45,4 santimetre. Sağ alt köşede Latin harfleriyle not düşülen tarih ise 25 Kasım 1480. Fatih Sultan Mehmet'in portresinde yer alan ikinci kişinin kim olduğu tartışılıyor.
Christie's müzayede salonunda İslam ve Hindu Sanat Eserleri sorumlusu olarak çalışan Sara Plumby'e göre, tablodaki kişinin kim olduğu hakkında iki farklı teori bulunuyor.
Bunlardan birincisi; ikinci figürün, padişahın üç oğlundan biri olduğu.
Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, Fatih Sultan Mehmet tablosundaki ikinci kişinin Cem Sultan olduğunu belirtiyor ki en mantıklı güvenilir açıklama olarak görülüyor.
Portrenin bir diğer önemi de Fatih'in yaşadığı dönemde yapılan 3 portreden biri olması. Portre son olarak özel bir koleksiyoncu tarafından 2015'te satın alınmıştı.
VENEDİKLİLER
İtalyan yarımadasında o dönemde tek bir devlet yerine birçok kent krallıkları bulunuyordu. Bunlardan en güçlülerinden biri de yarımadanın kuzeydoğu bölgesinde yer alan Venedik Cumhuriyetiydi. Venedik önceleri Bizans İmparatorluğunun bir parçasıyken bağımsızlığını kazanmış, güçlü filosuyla başta Girit ve Kıbrıs olmak üzere birçok Ege ve Akdeniz adalarını eline geçirmişti. Venedik, 1204’te Konstantinopolis’i talan eden dördüncü Haçlı seferi’nde önemli bir rol oynamıştı ve bu nedenle Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u fethettiğinde kentte büyük bir Venedikli toplumu yaşamaktaydı.
İstanbul’un Osmanlıların eline geçmesi Venedik’e büyük bir zarar verdi. O yüzden 1453-1479 yılları arasında Venedik ile Osmanlılar arasında birçok çatışmalar yaşandı. Sonunda Venedik Senatosu’nun Osmanlıların yaptığı barış önerisini kabul etmesiyle bu çatışmalar sona erdi.
Barış anlaşması Venedik’in Osmanlılara büyük bir miktarda ödeme yapmasını öngörmesinin yanı sıra olağanüstü başka bir koşul daha içeriyordu. Bu da Fatih Sultan Mehmet portresini yapmak üzere Venedik’in en yetenekli ressamlarından birinin İstanbul’a gönderilmesiydi. Bellini bu koşullar altında 1479 yılında İstanbul’a geldi ve 16 ay kaldı. Bu sürede Fatih Sultan Mehmet’in ünlü portresinin yanı sıra birçok tablolar ve çizimler yaptı.
* * *
Gentile Bellini Rönesans döneminde 1429 – 23 Şubat 1507 yılları arasında Venedik’te yaşamış İtalyan bir ressamdır.
Fatih Sultan Mehmet tablosunu yapmasına izin vermeden önce Bellini’nin yeteneğinden emin olmak istemişti. Bu nedenle Bellini İstanbul’daki ilk aylarını sarayda çeşitli insanların tablolarını yaparak geçirdi. “Oturan Katip”” ismiyle bilinen tablosu da bunlardan biridir ve Boston’daki İsabella Gardner Müzesinde bulunmaktadır. Gentile Bellini’nin Fatih tablosunun sağ alt köşesinde latin harfleriyle 25 Kasım 1480 tarihi bulunmaktadır. Fatih Sultan Mehmet’in Bellini tarafından yapılmış diğer tablosu Londra’daki Victoria and Albert Müzesi’ne ait olup, bu tablo National Gallery koleksiyonundadır. BKZ: Fotoğraflar
Bize Ulasin
İstanbul 27°°C
Teşekkürederiz...
