Halil Atılgan

Hıristiyanların 25 Aralıkta  İsa’nın doğuşu münasebetiyle kutladığı Noel Bayramının kaynağının, çok eski Türklerin yeniden doğuş bayramı olarak kutladığı Nartugandan esinlenerek ortaya çıktığı kaynaklara geçmiş. Türklerin, tek Tanrılı dinlere girmesinden önceki inançlarına göre, yeryüzünün tam ortasında bir akçam ağacı bulunuyor. Türkler buna hayat ağacı  diyor. Türklerde güneş çok önemli. İnanışa göre gecelerin kısalmaya, gündüzlerin uzamaya başladığı 22 Aralık’ta gece ile gündüz savaşıyor. Uzun bir mücadeleden sonra gündüz geceyi yenerek savaşı kazanıyor. İşte bu güneşin zaferini, yeniden doğuşunu, Türkler büyük şenliklerle  akçam ağacı altında kutluyorlar. Güneşin yeniden doğuşu, bir yeni doğum olarak algılanıyor. Bu yeni doğuş bayram olarak kutlanıyor.

 İşte 21 – 22 Aralıkta kutlanan bu bayrama: NARDUGAN- Ya da Nartugan deniliyor. (nar=güneş, tugan, dugan=doğan olarak değerlendirildiğinde sonuç Doğan güneş oluyor. Güneşi geri verdi diye Tanrı Ülgen’e dualar ediyorlar. Duaların Tanrı’ya ulaşması için ağacın altına hediye koyuyorlar. Dallarına bezler bağlayarak dilekte bulunuyorlar. Bayram için, evler temizleniyor. Güzel giysiler giyiliyor. Ağacın etrafında şarkılar söyleyip oyunlar  oynuyorlar. Yaşlılar, büyük babalar, nineler ziyaret ediliyor, aileler bir araya gelerek birlikte yiyip içiyorlar. Bu yüzden bu olayın Türklerden Hıristiyanlara geçtiği ve bunu da Hunların Avrupa’ya gelişlerinden sonra onlardan görerek aldıkları biliniyor. “Doğum, güneşin yeniden doğuşu olarak değerlendiriliyor. Tüm dostlarımın Nartugan bayramını kutluyor selam sevgi ve muhabbetle selamlıyorum.