Tahir Aydoğdu’dan “Avetisyan - Kanun Konçertosu”…

Tarih: 19 Ocak 2018

Haçatur Avetisyan kimdir?

Haçatur Avetisyan, Gümrü’de (Leninakan) doğdu. Erivan Müzik Konservatuarı’nda Edward Mirzoyan’la kompozisyon çalıştı. 25 yaşındayken Berlin ve Moskova’da düzenlenen çeşitli uluslararası bestecilik yarışmalarında altın madalya ile onurlandırılan ilk Ermeni kompozitör oldu. Klasik müzik çalışmalarına ek olarak Avetisyan, Ermeni halk müziği ve geleneksel çalgıları -özellikle kanun- alanında otorite oldu. 1954 yılında Kanun ve Senfoni Orkestrası için Konçerto’sunu besteledi. Avetisyan yaşamını, Ermeni halk müziğinin performans pratiklerini araştırmaya ve geliştirmeye adadı. 

Avetisyan, 1978 yılında Komitas Ulusal Konservatuarı’nda Halk Müziği Bölümü’nü kurdu. Kendisinin rehberliğinde bu bölümden pek çok usta enstrümantalist yetişti. Çok büyük sayıda, çeşitli halk müziği enstrümanları için bestelediği eserlerin yanında, pek çok ünlü şarkı, bale, oratoryo, film ve dans müziklerine de imza atmıştır. 1958’de Ulusal Dans Topluluğu ve daha sonra Tatul Altunyan Şarkı ve Dans Topluluğu’nun Sanat Direktörlüğünü üstlenir. Bu toplulukların başat repertuarını da Avetisyan’ın halk müziği alanında yaptığı enstrümantal ve vokal müzikler oluşturdu. 

Avetisyan’ın kanun için yazdığı eserlerin incelemesinde, eserlerini üç değişik tarzda oluşturduğu görülmektedir. 

A) Orijinal kanun eserleri

B) Halk müziği ve geleneksel malzemelerin kanuna transkripsiyonu şeklinde olanlar

C) Ermeni ve Batılı bestecilerin eserlerinin kanun için transkripsiyonu şeklinde olanlar

Kanun ve Piyano İkilisi’nin repertuarında, Avetisyan’ın kanun ve piyano için yazdığı ve sözü edilen üç besteleme tekniğine de örnek olabilecek eserler bulunmaktadır. 

Kaynak:
T. ARAZYAN, Sovyet Ermeni Kompozitörler “Khaçadur Avedisyan”, Ermenistan Basım evi, Erivan, 1973
http://en.wikipedia.org/wiki/Khachatur_Avetisyan