İlhami Gökçen

17-21 Aralık 2014 tarihlerinde Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı'nın ev sahipliğinde; ICTM (Uluslararası Geleneksel Müzik Konseyi) Makam ve Arap Dünyasında Müzik Çalışma Grupları Ortak Sempozyumu(*) olacağını öğrenince ilgilendim.

Program komitesinde daha önce Tahir Aydoğdu’nun düzenlediği "Kanun Sempozyumu"nda (2012) tanıştığım genç ve enerjik Cenk Güray bulunuyordu.

Dinleyici olarak katılmak istediğimi yazdığımda bana “Hocam” diyerek sıcak karşılık verdiğinden ve Ankara’da bulunan kardeşimi de çoktan beri görmediğimden, artık gitmek vacip oldu.

 İyi ki de gitmişim çünkü sempozyum birçok yönden doyurucu ve verimliydi.

Sempozyum, Kültür Bakanlığı ve TÜRKSOY desteğiyle, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Türk Musikisi Konservatuarı tarafından düzenlenmişti. Toplantılar Konservatuar’ın Cinnah caddesi üzerindeki kampus’unda yer aldı. Hemen söyleyeyim ki, organizasyon başarılı oldu.                                            .

ICTM (International Council for Traditional Music/Uluslararası Geleneksel Müzik Konsey’i), Unesco destekli büyük bir topluluk. Birçok alt Çalışma Grupları (Study Groups) var. Bu sempozyum’da, iki alt Çalışma Grub’u (Makam ve Arab musikisi)  üyeleri bir araya geldiler. Sempozyum programı ICTM sitesinde görülebilir.

Sempozyum dili İngilizceydi. Diğer taraftan, sempozyum programında yer alan konuşmacıların hiçbirinin anadili İngilizce olmadığından bazı sorunlar yaşandı. Bazı konuşmacıların İngilizcesini anlamak kolay değildi. Türkçe bildirilerin çevirmenliğini  cesurca Cenk Güray yaptı. Bir konuşmacı hiç çeviri yapılmadan konuşmakta ısrar ettiği için gerginlik oldu. Sanırım, ev sahipliği yapan ülkenin dili de geçerli olmalıydı.  Dinleyicilere hiç olmazsa bildiri özetleri dağıtılabilirdi.

Bilimsel toplantıların yanısıra, sosyal ve kültürel etkinlikler oldu. 17 Aralık’ta Şeb-i arus kutlamalarını izlemek için Konya’ya gidildi ve oranın ünlü etli-ekmeği yenildi.

Yıllar önce Konya’da bir spor salonunda, Sadettin Heper’in Hisarbuselik Ayinini dinlediğimi anımsıyorum. Bu defa, Dede’nin çok sevdiğim Hüzzam ayini icra edildi. Şimdi dev boyutlu bir arena’da yapılmakta olan bu kutlama töreni öncekine göre çok daha az bir ruhanî hava yaratmakta.

Konuşmacıların ve Ahmet Özhan’ın eko oluşturan okuyuşları rahatsız etti.

Çok sarp ve yüksek olan oturma yerinden, düşme korkusuyla ancak sürünerek inebildim. Zaten bu kutlamalar çok siyasî  bir boyut almış.

Aralık 18’de, Borsa İstanbul Müzik Atölyesi Grubu'ndan (Murat Tokaç, Yurdal Tokcan, Derya Türkan, Hakan Güngör, Fahrettin Yarkın, Ömer Belviranlı, Cenk Güray) ve Konservatuar öğrencilerinden birer mini-konser dinledik.

Kapanış resepsiyonu Türksoy salonlarında oldu. Yine değişik kişiler (Gülçin Yahya Kaçar, Tahir Aydoğdu, vb.) çaldılar. Türksoy Gençlik Oda Orkestrası’nın icra ettiği, ‘Türk Dünyası Çağdaş Klasik Müzik Bestecilerinin Eserleri’ CD’si dağıtıldı.  

Sempozyum yeni ilişkiler kurmaya ve daha önce yazıştığım fakat şahsen tanımadıklarımla görüşme olasılığı verdi.

Örneğin, Fransız müzikoloğu Jean Lambert ile tanışıp konuştuk (en français) Bana, Yemen Kanbus/Tarab’ı üzerine olan bilgince kitabını hediye etti. Ben de ona kendi kitaplarımdan. Sonra da ‘kopuz’ hakkında  yazıştık.

Gıyaben tanıdığım, Emin Soydaş, Fazlı Arslan ile görüştüm.

Holandalı Anne van Oostrum ile sohbet ettik. Kendisi bir Hicaz musiki koleksiyonu üzerinde çalışmakta. "Suudi Arabistan’dan yardım aldınız mı" diye sorduğumda, onlardan bu koleksiyonu yok edin diye cevap almış !!

Neyzen Süleyman Erguner, Neyzen Emin Dede’nin Hamparsum ile yazılmış taksimleri üzerinde konuştu. Bunları günümüz notasına çevirmekte. Kendisine bu taksimlerin seyirlerini de bildirmesi dileğinde bulundum.

Daha önce tanıştığım, İranlı genç araştırmacı Arash Mohafez (آرش محافظ), Kantemir’de  Acemîler’in denilen peşrevlerle, İran bestecilerinin peşrevlerinin müşterek yönleri üzerinde konuştu. Sonra da bana, ‘Ajamlar: An Anthology of pieces by Persian composers and their contemporaries at the Ottoman Court from the 16th and 17th centuries’ (16. ve 17. yüzyılda, İranlı ve çağdaş Osmanlı Sarayındaki bestecilerin parçalarının antolojisi) adlı iki CD’lik çalışmasını hediye etti.

Sayın Gülçin Yahya Kaçar, Sanat Yönetmenliğini yaptığı, Makāsıdü’l Elhân’ın yazılışının 600. yıldönümü münasebetiyle hazırlanan, Abdülkâdiri Merâgî Besteleri  adlı CD’sini lütfetti. Kendisine teşekkür ederim.

Sempozyum bildirilerinin yayını hakkında bir şey söylenmedi.

Sempozyum’dan ancak şu rastgele bazı anımsamalar ile yetiniyorum.

Sempozyum’u hazırlayanlara ve çalışanlarına teşekkür ediyor, beni de aralarına kabul ettikleri için minnettarlığımı bildiriyorum.

______________________________________

(*) Joint Symposium of the ICTM Study Groups Maqam and Music in the Arab World

ICTM Makam ve Arap Dünyası Musiki Çalışma Gruplarının ortak Sempozyum’u

İlhami Gökçen (Toronto, Kanada)

(ilhamigo@hotmail.com)