Bu yıl (2015) 80. kez açılan İzmir Uluslararası Fuarı gerek kente nefes aldırması açısından fuar alanı, gerekse İstanbul gazino starlarının o yılki ön tanıtımı açısından önemli bir sahneydi. Star adayının İzmir’deki izleyici oranı, İstanbul’da gelecek izleyici oranı hakkında fikir verir, gazino sahipleri star seçiminde bu ölçüte göre neonlarına isimlerini yazdırırlardı.
İsmini Zeki Müren'in verdiği ve Türkiye'nin ilk döner sahnesine sahip Manolya Bahçesi başta olmak üzere Fuar Göl Gazinosu, Mogambo Gazinosu, Fuar Ekici Över, İsmini assolisti Müzeyyen Senar'dan alan Çamlık Senar Gazinosu, Akasyalar gibi sayıları 20'ye yaklaşan gazino, sanatçıların performans yarışlarına sahne oluyordu. Mogambo ve Kübana gece kulüpleri Batı müziği tarzının mekanlarıydı. Fuar gazinoları, Zeki Müren, Safiye Ayla, Bülent Ersoy, Gönül Yazar, Sezen Aksu, Tanju Okan, Ferdi Tayfur ve İbrahim Tatlıses konserleriyle kalabalıkları çekerken diğer yanda İsmail Dümbüllü, Nejat Uygur, Sadri Alışık, Öztürk Serengil, Metin Akpınar-Zeki Alasya, Levent Kırca Türk komedi tiyatrosunun örneklerini sergiliyorlardı.
Zeki Müren’in hayranlarının İzmir Fuarı’nda Zeki Müren Fuar Manolya Bahçesi’ne geldiği zaman, sevinçten içinde Müren de varken 62 model Chevrolet Impala’yı havaya kaldırdıkları hala anlatılır.
Zeki Müren’i eleştirenler de oluyordu:
“…Sanatı ve sesi değil de kişiliğinin marijinal yönleri itibariyle bu sanatçıyı pek tutmuyordum. Ama bir sene, bir gece merakımı gidermek için konserine gittim. Zeki Müren ve Bülent Ersoy Türk Sanat müziğini en iyi şekilde icra eden sanatçılardır. İkisi de Müzeyyen Senar Ekolü'ndendir. Yani onu örnek alır ve taklit ederler. Ama bu iyi icra, yalnızca radyo konserlerinde ve plaklarında. Halkın karşısında ise güzelim parçaları bilinçli bir şekilde rezil ederler. Yayarlar, uzatırlar, nağme yaparlar. Besteyi dejenere ederler. Halk böyle istiyor diye… İşte o gece de öyle yaptı. İki, iki buçuk saatlik konserinde ancak 8-10 şarkı seslendirdi. Hiç birini de layıkı ile icra etmedi. Geri kalan zamanda, güya halkla sohbet etti, espriler yaptı, o acayip mini etekli çok parlak kadınsı giysilerini değiştirdi, değiştirdi ve sergiledi... (1)
Gazino olayını bir de dönemin gazino patronu gözünden aktaralım: O dönemin gazinocular kralı olan Fahrettin Aslan, Hasan Ekici, Osman Kavran, Atalay Noyaner ve Nuri Yalçuk arasında rekabet de yansıyordu . 2011’de 82 yaşında bulunan Nuri Yalçuk yani namıyla Bornovalı Nuri anlatıyor:
“1950'lerden itibaren fuardaki gazinolar öyle büyük ilgi gördü ki Türkiye'nin eğlence hayatının adeta referansı haline geldi, ünlülerin doğduğu yer olarak kabul gördü. Kapalı gişe hizmet veren gazinolara girmek için binlerce kişi kapı önünde kuyruklar oluşturdu.
O dönemde Emel Sayın 750, Ajda Pekkan 750 lira alıyordu. Fatma Girik 5 bin lira aldı ama gazino doldu. Tam 7 bin 300 kişilik salon full çekti. Kaprisi yok, güzel mi güzel, kabadayı bir kızdı.
Filiz Akın'ı getirdim ama sahnede iş yapmadı. Ahmet Özhan ile de takıştı, onu istemedi. Bu durumu duyunca Filiz Akın'a "Sen gidersin ama o kalır" dedim. Nitekim öyle oldu, sonra araya barışalım diye 50 kişi soktu ama ben kabul etmedim.
Zeki Müren'in o dönemde Fahrettin Aslan ile arası iyi değildi. Bana, "Fahrettin Aslan ile ortak mısın, değil misin?" diye sordu. Olmadığımı söyleyince "O zaman benimle açma ama Nisan ayında benimle kapat. Sen Emel Sayın'ı al" dedi. Emel Sayın İstanbul Lunapark'ta çalışıyordu, işi de çok güzeldi. Gittik onunla konuştuk, o tarihte 10 bin lira yevmiyeye anlaştık. 38 gün çalıştık, gazinonun her gecesi doldurdu üstelik matine de hiç boş geçmedi.
Bir gün Bülent Ersoy'un annesi telefonla aradı, "Bülent Ersoy seninle çalışmak istiyor" dedi. Kaç para istiyor dedim, 200 bin yevmiye 2 milyon avans dediler. Yarısına anlaştık. Onun gelişini hiç unutmam, Menekşe Çay Bahçesi'nde oturuyordum. Birden sandalyeler ayakkabılar havada uçuşmaya başladı. Fuarın açılışına henüz 4 gün var. Ne oluyor diye baktım, gördüm ki Bülent Ersoy gelmiş. Hemen biletleri satışa çıkarttık, inanır mısınız 32 günlük biletleri bir günde sattım. Karaborsa yapsak büyük para kaldırırdık.
İbrahim Tatlıses gibi bir adam bir daha gelmez. Gelmiş geçmiş en güzel okuyan adam. Bana bir sürpriz yaptı ki inanılmaz. Fuar açılacak, Hülya Avşar ile İbrahim Tatlıses bizde çalışacak. Ben hanımla Çeşme'deki evdeyim. O dönem Yeni Asır'a da ilan veriyoruz, sabah gazeteyi alıp ilana baktım, programda İbrahim Tatlıses-Sibel Can yazıyor. Şok geçirdim, acaba yanlışlık mı oldu diye gazinoyu aramak için telefona gittim. Bu sırada İbrahim aradı. "Baba, sürprizimi beğendin mi?" dedi. O gece Hülya'yı kovmuş, Sibel Can'ı almış. Halbuki Sibel Can, Fahrettin Aslan'da çıkıyordu. Sibel Can'ı almak için Fahrettin Aslan'a "Sen Sibel Can'ı bu gece gönderdin gönderdin. Göndermezsen bir daha senin gazinolarının hiçbirisine çıkmam" demiş ve onu almış.
Muazzez Abacı, evde Orhan Gencebay'dan eserler seslendiriyordu ama sahnede tüm ısrarıma rağmen bunları söylemiyordu. Bir gece Yeni Asır'ın magazin muhabiri Güngör Öcal, "Sayın Abacı bir şey söylemek istiyorum" dedi ve Atilla Kurtbaş'ın bir başka kadınla olan evlilik fotoğrafları gösterdi. Bunları gören Muazzez gözyaşına boğuldu, "Bu gece sahneye çıkmam" dedi. Teselli olsun diye içmeye başladık. İlerleyen saatte, "Sahneye çıkmazsam ayıp olur değil mi" dedi. Mikrofonu eline alınca salondakilere "ilk kez söyleyeceğim" diyerek 'Batsın Bu Dünya'yı seslendirdi. O gazino ne oldu biliyor musunuz? Yıkıldı, yıkıldı. Sahneye çıktım yanaklarından öptüm…”(2)
Nurhan Damcıoğlu Fuar son günlerini şöyle anlatıyor:
“İzmir Fuarı’nın eski fuar olmamasının sebebi gazino sahipleridir. Haftalık alırdık paraları. Ama son gazino haftasında hiçbiri sanatçılara paralarını vermediler ve kaçıp gittiler. Bizler sanatçılar olarak müzisyenlerimize parasını verdik. Müzisyenlere paralarını biz verirdik. Paralarını vermezsen sesçi sesi açmazdı.”(3)
Ekonomideki gelişmelere paralel olarak genel fuarların yerini ihtisas fuarcılığı aldı ve 7 Şubat 1990 tarihinde kısa adı İZFAŞ olan İzmir Fuarcılık Hizmetleri Kültür ve Sanat İşleri Ticaret A.Ş. kuruldu. İhtisas fuarları İzmir Fuarı'na karşı azalan ilgiye son darbeyi vurmuş oldu.
Önceleri İzmir Fuarı’nın açılışını cumhurbaşkanları, başbakanlar, bakanlar, milletvekilleri yapan Enternasyonal Fuarı önce 'Enternasyonal' kimliğini kaybetti. Katılan ülke sayısı azaldı.
Kalan ülkeler de bir kaç firma ile temsil edilmeya başlandı. Açık kalma süresi 30 günden, 20, 15, 10 güne kısaltıldı.
Fuar gazinolarındaki hareketlilik 1990'lı yılların ortalarına kadar devam edebildi. Bu dönemde özel televizyonların kurulması ve yaygınlaşmasıyla sanatçıların hayranlarına televizyon aracılığıyla ulaşmayı tercih etmesi, gazinolardaki fiyatların artması İzmir Fuarı'ndaki konser hareketliliğini azalttı. Sonraki yıllarda birer birer kapanan gazinolardan ayakta kalabilen üçü halen çay bahçesi ve restoran olarak hizmet veriyor. (4)
İzmir Enternasyonal Fuarı'nın eğlence boyutu günümüzde sponsor desteğiyle düzenlenen halk konserleriyle devam ediyor.
________________________________________
Derleyen: Ayhan Sarı
(1) Şafak İnce - 09 Kasım 2011 http://www.yeniasir.com.tr/sarmasik/2011/11/09/son-kral-fuar-gunlerini-anlatti
(2) Süleyman Sırrı, 20 Kasım 2009 - http://blog.milliyet.com.tr/bir-zamanlar-izmir----3----zeki-muren-fuar-da---/Blog/?BlogNo=214614
(3) Yunus Emre Çınar “Nurhan Damcıoğlu Röportajı” 24 Eylül 2015 - Habertürk Gazetesi
(4) Tolga Albay, 07 Eylül 2011 http://www.haberler.com/izmir-fuarinin-gazinolari-nostalji-oldu-2975791-haberi/
Bize Ulasin
İstanbul 27°°C
Teşekkürederiz...
