Ümran Avcı - Marşın bestelenme hikâyesini anlatır mısınız?
Sarper Özsan - 1974 yılıydı. Ankara Sanat Tiyatrosu, Bertolt Brecht’in, Maksim Gorki’nin romanından yararlanarak yazdığı “Ana” oyununu oynayacaktı. Müziklerini benim yapmamı istediler. Brecht’in bütün oyunlarında şarkı sözleri vardır. Oyunun 1 Mayıs 1905 sahnesi için Brecht, “İşçiler marş söyleyerek sahneye girer” notunu düşmüş, ancak hangi marş olduğu belirtilmemiş. Kendisi de bu sahne için bir şarkı sözü yazmamış. Önce bu sahneye uygun bir marş aradım ama bulamadım. İş başa düştü ve marşın sözlerini yazmak zorunda kaldım. 1 Mayıs Marşı böyle ortaya çıktı.
Ümran Avcı - Önce söz mü müzik mi geldi?
Sarper Özsan - İkisini de birlikte yazdım diyebilirim. Bazen sözü müziğe, bazen de müziği söze göre düzelttim. Ayrıca 1 Mayıs’ı konu alan bir marşın coşkulu olması gerekiyordu. Kaldı ki, ben çocukluğumdan beri hep coş- kulu, heyecanlı bir kişi oldum. Bu benim müziklerime de yansıyor. Burada en güzel şey o heyecanı halkın da yakalayabilmesi. Zaten bir besteci niye yapar besteyi? Duygusu karşıya tam ulaşsın diye... Dokunmak için yapar. Bu konuda başarılı olmak beni tabii ki çok mutlu ediyor. (1)
Diğer bir kaynakta da şöyle anlatılmış:
“Sarper Özsan: En iyisi, benim bu sahneye uygun bir marş sözü yazıp bestelememdi. Sözlerde ve müzikte hem o günlerin ortamına uygun düşecek, ama aynı zamanda bizlerin içinde bulunduğumuz ortama aykırı düşmeyecek bir marş olmasına dikkat ettim. Müzikte ise oyunun geçtiği yere ve tarihe aykırı düşmeyecek, ama halkımızın da kulağına aykırı gelmeyecek bir yol seçtim. Örneğin, 1 Mayıs Marşı’nın ezgisinin temeli, bizim Kürdi dizimizle sol minör dizisinin karışımı sayılabilir. Marşı yazarken sevilebilir ve rahatlıkla söylenebilir bir marş olduğunu düşünüyordum. Ama marşın, oyunun sınırlarını aşıp bu denli yaygın bir duruma geleceğini o gün düşünmem olanaksızdı. “Ana” oyununu Rutkay Aziz’in sahneye koyduğunu anımsıyorum. İlk sahnelenişten Meral Niron’u, Erkan Yücel’i, Erol Demiröz’ü, Rutkay Aziz’i,Savaş Yurttaş’ı, Şener Kökkaya’yı, Yaman Okay’ı, Rana Cabbar’ı, Jale Taylanç’ı,Cenap Nuhrat’ı unutmam olanaksız. Yaman Okay, Erkan Yücel ve Savaş Yurttaş artık aramızda değiller. (2)
Sarper Özsan, (d. 1944 Bandırma)
Müziğe Kemal Eroğlu’dan aldığı mandolin dersleriyle başladı.1969’da Ankara Devlet Konservatuvarı'nın kompozisyon bölümününden mezun oldu. Burada Necil Kazım Akses ile armoni, kontrpuan, füg, orkestrasyon ve kompozisyon, İlhan Usmanbaş’la müzik formları ve müzik tarihi, Metin Öğüt’le solfej, Adnan Saygun’la modal müzik, Selçuk Gündemir, Tulga Cetiz ve Gülay Uğurata'dan piyano, Kemal İlerici’den iki yıl Türk Müziği makamları, dil örgüsü, ölçüleri, biçimleri ve armonileme dizgesi dersleri aldı.
1967’de TRT’in düzenlediği halk müziği derleme çalışmalarında Burdur yöresinde derlemeler yaptı.
1970'te TRT'de çalışmaya başladı. 1971'de siyasi nedenlerle 20 ay tutuklu kaldı.
İstanbul Devlet Konservatuvarı'nda öğretim üyeliği yaptı. 1978'de TRT'ye döndü. TRT yönetim kurulu üyeliği görevi yaptı. 1982'de görevden alındı. Danıştay'a yaptığı başvuru sonrası alınan kararla 1990'da görevine geri döndü.1977 işçi, köylü, öğrencilerden oluşan Aydınlık Korosu'nu çalıştırdı.
1983’te Ulusal Gitar Müziği Beste Yarışması 'nda birincilik ödülü, 1989’da 2. Ankara Film Şenliği’nde Av Zamanı filmi için yaptığı çalışmasıyla En iyi müzik ödülü 'nü aldı.
Halen Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Üniversitesi Devlet Konservatuarı öğretim görevlisi olarak görev yapmaktadır. Kaynak: Wikipedia
___________________________________
(1) Ümran AVCI "1 Mayıs'ın bestecisi Sarper Özsan konuştu"
Haber Türk, 01 Mayıs 2016 http://www.haberturk.com/kultur-sanat/haber/1233113-1-mayisin-bestecisi-sarper-ozsan-konustu
(2) "1 mayıs marşı nasıl doğdu?"
http://odatv.com/1-mayis-marsi-nasil-dogdu-0105091200.html