Türkiye'de Defter ve Dergi Biçiminde Fasıl Yayınları... Gültekin Oransay

TÜRKİYE'DE DEFTER VE DERGİ BİÇİMİNDE FASIL YAYINLARI (1875 - 1976)... Doç. Dr. Gültekin ORANSAY

Hepsi de aynı makamda olmak üzere peşrev, kar, beste, ağırsemai, şarkı, yürüksemai, sazsemaisi ve oyunhavasından bireşen fasıl, geleneksel Türk sanat musikisinin kalıplaşmış sıralama ve seslendirme düzeni olduğu için 19. yüzyılda yazılan nota defterleri gibi 1875 yöresinden günümüze değin yayınlanmış nota defter ve dergileri de çoğunlukla fasıl sıralanışı içinde düzenlenmiştir.

Yayınlanan defter ve dergilerde fasıl kavramı kimi yerde en dar anlamıyla iki beste ve birer ağır semai ile yürüksemaiden bireşme hanende faslı olarak kullanılmış!, kiminde bu dört parçaya birer de peşrev ve sazsemaisi eklenmiş2, ama çoğunlukla şarkı ve oyunhavalarıyla tam bir fasıl oluşturulması yeğlenmiştir. Böylece yalnız 3 yaprak tutan pek kısa yayınların3 yanısıra çoğun ortalama 16-20 yapraklık, özel durumlarda 40, 48 ve hatta 56 yapraklık4 fasıllar ortaya çıkmıştır. Fasıllar genellikle yalnız ezgisel çizginin notası biçiminde verilmiş, yalnız en eski basımlarda5 çokseslendirilmiş fasıllar piyano yazısı ile yayınlanmıştır.

Yayıncıların çoğu (16 yayıncı) her biri tek bir fasla ayrılmış fasıl defterlerini yeğlemiş, ancak üç yayıncı6 arkaarkaya birkaç fasıl veren fasıl dergileri yayınlamayı denemişlerdir. Bir fasıl defterinde iki fasla yer verildiğine tek bir durumda raslanır: İstanbul Belediye Konservatuarı Neşriyatı'ndan 17. defterde, (1956). Ayrıca yaprak nota dizilerinin fasıllar oluşturacak yolda düzenlendiğine raslanırsa da7 konumuz dışındadırlar.

Türkiye'de nota basımcılığının başladiğı 1875 yöresinden hu yana yayınlanmış olan 190 kadar fasıl defterinden devlet kitaplıklarında ençok bir düzüne kadarı bulunmaktadır8 . Ayrıca M. Seyfettin Özege'nin Eski Harflerle Basılmış Türkçe Eserler Kataloğu (1971'denberi üç cilt) ve devletin Türkiye Bibliyografyası (1928'denberi) gibi temel başvuru kitaplarında künyesi verilmiş fasıl defter ve dergilerinin sayısı da daha kabarık değildir9. Aşağıda yayıncılara ve yayınlanış sırasına göre düzenlenmiş olan liste bu konuda ilk deneme olduğundan elbet eksikleri olacaktır. Bununla birlikte Türk Küğ Belgeliği'nde10 bulunan ve çeyrek yüzyılı aşkın hir derleme çalışmasının ürünü olan belge ve, bilgilere dayanan bu listedeki eksiklerin gene de yüzde onu geçmiyeceğini sanıyorum. Listede sayfa (yüz) sayısı verilmiş yayınlar görebildiklerimdir. Geriye kalan fasıl defter ve dergileri, varlıkları çeşitli duyuruların ve ipuçlarıp.ın değerlendirilmesiyle saptanabilenlerdir:

I. İsmet SüIeyman Yayını Fasıl Defteri

Saptıyabildiğimiz tek nüshası Rauf Yekta Beğ'in kitaplarıyla birlikte Süleymaniye Kütüphanesi'ne bağışlanmış bulunmaktadır:

 (1) Rast Faslına Mahsus Notadır. Maarif Nezaret-i Celilesi'nin ruhsat-ı resmiyyesiyle birinci defa olarak İstanbul'da Sultan Hamamı civarında Yeni Cami-i şerif sokağında kain Hakkak Dellalyan'ın iki numrolu litografhanesinde tab ü temsil olunmuşdur. Sene 1292 (? 1875), fiatı iki çaryek sim mecidiyyedir. 15 yüz

II. Notacı Emin'in Yazdığı Fasıl Defterleri

Sonraki yıllarda kendi adına 350 kadar yaprak nota yayınlıyacak olan Notacı Hacı Emin Efendi'nin kendine özgü yazısını 1293 h (1876) yılında yayınlanmış bir fasıl defterinde bulmaktayız:

(2 ) Fenn-i Musikiden Rast Faslına Mahsus Piyano Notasıdır. Sene 1293h (1876), 30 yüz

III. Mahzen-i Esrar-ı Musıki

Raşidoğlu MuaIlim İsmail Hakkı Beğ'in ömrünün sonunadek kıvançla "Mahzen-i Esrar-ı Musiki Sahibi" diye imza atmasını sağlıyan ünlü fasıl dergisinden devlet kitaplıklarında tek bir nüsha görülebilmiştir: Şerif Muhittin Targan'ın Süleymaniye Kütüphanesi'ne bağışlanmış kitapları arasından çıkan dağılmış nüsha:

 (3) Mahzen-i Esrar-ı Musiki, yahud Taganniyyat-ı Osmaniyye. Cüz-i evvel, forma 1. Mürettibi Müezzinan-ı hazret-i şehriyariden İsmail Hakkı. Maarif-i Umumiyye Nezaret-i celilesinin fi 24 ağustos 1313 (5 eylül 1897) tarih ve 382 numrolu ruhsatnamesile Alem Matbaası'nda tab olunmuşdur. Fi pare 60. (5. yüzde rast, 89. yüzde ısfahan fasılları haşlar, 152. yüzde evc faslına başlanacağı duyurulursa da elimizde bundan sonrası yoktur.)

[3b] Mahzen-i Esrar-ı Musıki, yahud Taganniyyat-ı Osmaniyye, Zeyl I, Miürettibi müezzinan-ı hazret-i şehriyariden İsmail Hakkı. Maarifi Umumiyye Nezareti celilesinin fi 14 teşrinievvel 1313 (26 ekim 1897) tarih ve 454 numrolu ruhsatnamesiyle Alem Matbaası' nda tab olunmuşdur. Fiatı maktu guruş 22; 16 yüz

IV. Ayine-yi Musiki Fasıl Defterleri

Kimliğini bilmediğimiz bir Halil Beğ'in yayınladığı Rast Faslı, daha sonra Serviçen Matbaası'nın yayınladığı suzinak ve nihavend defterleriyle aynı düzeni gösterdiğinden hepsini birden Rast Faslı'nın kapağında görülen Ayine-yi Musiki başlığı altmda toplamak uygun düşmektedir:

[4] Ayine-yi Musıki, Rast Faslı. Naşiri Halil Beğ. Bi'l-umum ince sazlar ile piyano içün münteheb şarkılardan müretteb nota mecmuasıdır. Mürettibleri bestegar Rıza Beğ, kemanı-i şehir Aga, nota ve keman muaIlimi Garbis Efendi. Matbaa-yı Onnik Mukosyanl 1 Dört renkli kapak içinde 20 yüz

[5] Umum sazlar vepiyano içün alafranga nota ile alaturka şarkı mecmuası: Suzinak Faslı. Taksim, pişrev, sazsemaisi, beste, ağırsemai, yürüksemai ve 12 aded şarkı. Mürettibi Garbis Efendi. Maarif Nezaret-i celilesinin 464 numrolu ve 22 şevval 318 ve 31 kanun-ı sani 316 (13 Şubat 1901) tarihlü ruhsatnamesiyle. Tab' ü neşri Hakkak Serviçen Matbaası, İstanbul. Dörtrenkli kapak içinde 20+2 yüz, 10 guruş

[6] Nihavend Faslı, 24 yüz

V. Şamlı Selim FasıI Dizisi Rumi 1317 (1901) yılında yaprak nota olarak peşrev ve sazsemaileri yayınlamaya başlıyan Udcu Şamlı Selim, doksan kadar yaprak nota yayınladıktan sonra kanto ve fasıl defterleri de bastırmaya başlamış; bunları önce genel dizi içinde saymış, daha sonra fasıl defterlerini ayrı bir dizi içinde toplamıştır:

AA: Genel dizi içinde sıralanarak yayınlanan defterler

[7] 1a Rast. Faslı (22 parça notadan müretteb)12 (genel dizilişte 91)

[8] 2a Uşşak Faslı (37 parça)12 (genel dizilişte 92)

[9] 3a Hicaz Faslı (37 parça)12 (genel dizilişte 93)

[10] 4 Karcıgar Faslı, 48 yüz (31 parçayı (genel dizilişte 94)

 [11] 5 Der Fasl-ı Hüzzam; 2 [9] parça notadan müretteb tam bir fasıldır. 48 yüz, 5 guruş 14 (genel dizilişte 95)

[12] 6a Suznak (25 parça genel dizilişte 96)

[12a] 2b Uşşak, 48 yüz, Galata'da Karacaoğlu Matbaası'nda 14a

AB: Tek renkli kapak içinde yayınlananlar

[13] 7 Nihavend, 32 yüzde 24 parça (mavi kapaklı) 5 guruş

[14] 2c Uşşak, 34 yüzde 18 parça (mavi kapaklı) 5 guruş

[15] 6b Suznak, 24 yüzde 15 parça, (yeşil kapaklı) 5 guruş

AC: İki renkli kapak içinde yayınlananlar

[16] 8 Hicazkarkürdi, 32 yüzde 24 parça, 5 guruş

[17] 1b Rast Faslı, 32 yüzde 22 parça, 5 guruş 15

[18] 9 Hüseyni, 5 guruş

[19] 3b Hicaz, 32 yüzde 19 parça, 5 guruş, Matbaa-yı Karacaoğlu 16

AD: Cumhuriyet döneminde yayınlananlar

[20] 3c Hicaz Faslı, 16 yüzde 13 parça

[21] 2d Usşak Faslı, 16 yüzde 13 parça, 20 guruş

VI. Osmanlı Musiki Dosyası

Udı Sami Beğ'in (1874-1939) 1910 ile 1914 yılları arasında onbeşgündebir yayınladığı formalar (tanesi 15 guruş) fasıl düzeni gösterir. Her formanın önkapak içinde yinelenen açıklaması şöyledir: "İki kısımdan mürekkeb olan işbu eserin birinci kısmını teşkil eden bayatiaraban, sultani yegah; şehnazpuselik, neva, rast, sazkar, ırak, uşşak, müstear, gerdaniyye, hicaz, ferahfeza, dügah, ısfahan, yegah, hüseyniaşiran, nihavend, muhayyer, hisar, suzidilara, hicaı,kiir fasıllarını ve her fashn pişrev ve sazsemaisi besteleriyle beste semaileri ve müntehah şarkılarından mürekkeh ve her forması sekiz kehir sahifeyi havi olarak pey-del'- pey forma-forma mevki-i intişara vaz ile bunu müteakiben karie-yi muhteremeden göreceğim teşvik ü tergib üzerine diger ikinci kısmma da forma-forma devam edeceğimi arz ederim."

[22] Osmanlı Musiki Dosyası. Asar-ı N/jise-yi Atike ve Cedideyi Havi Nota. Sa/ıib ve naşil'i Şark Musiki Cemiyyeti hey'et-i talimiyyesinden Udi Sami.

VII. Musiki-yi Osmani Cemiyyeti Fasıl Defterleri 1908 Meşrutiyyeti'nden sonra Şehzadebaşı'ndaki Fevziyye Kıraathanesi üzerinde Musiki-yi Osmani Cemiyeti'ni kuran, daha sonra Koska'da Şeyh Şamil Efendi Konağı'nda "Osmanlı Musıki Mektebi"ni yöneten Raşidoğlu Muallim İsmail Hakin Beğ (1866-1927) derneğin ve okulun yayını olarak bir dizi de fasıl defteri yayınlamıştır. Görebildiklerim:

[23 ] Musıki-yi Osmani Cemiyeti tarafından neşr edilen Şehnaz Faslı. Numro ı. Reis: Mahzen-i Esrar-ı Musıki mürettibi İsmail Hakkı. Galata'da Şahsuval' zokağında Soma lVIatbaası'nda tab olunmuşdur. 16 + 4 yüz, 5 guruş

[24] Musıki-yi Osmani Cemiyeti tarl1;findan neşr olunan Buselik Faslı. Numro 3. Reis: Mahzcn-i Esrar-ı Musıki mürettibi Jsmail Hakkı. Aleksandl'os Numizmatides ve Şiirekası. ? 16 yüz

[25] Saba Faslı; Miilkiimiizde mevcud yegane Osmanlı Musiki Mektebi ders nazırı ve hcy'et-i umumiyye nıuallimi İsmail Ha/ckı Be/!. Numro 17, sene 1326 lı (1908) 15 yüz, 5 guruş

VIII. Nulıbe-yi Elhal1 Fasıl Defterleri Bayazıd'da Darü'l-Hayr-ı Ali kurhunda 18 numroda "Şam Mağazası"ııı açan "Şamh İskelHIt'I've Tevfik Biraderler" ünlü Şam mallarını sattıktan başka eehe girecek boyutlarda ve "Nuhbe-yi Elhan" haşlığıyla çeşitli notalar da yayınlamaya başlamışlardı. Çeşitli makamlarda 92 peşrev ve sazsemaisi sunan "Nuhbe-yi Elhan Peşrev ve Sazsemaileri" başlıklı defterin17 199. yüzünde 7 fasıl defterinin içindekiler sayılmakta, ikişer fasıl defterinin 7, altısının 15 guruşa satıldığı bildirilmektedir:

[26] Nuhbe-yi Elhan Rast Faslı, 28 parça

[27] Nuhbe-yi Elhan Mahur Faslı, 23 parça

[28] Nuhbe-yi Elhan Nihavend Faslı, 26 parça

[29] Nuhbe-yi Elhan Hicazkar Faslı, 22 parça

[30] Nuhbe-yi Elhan Suzinak Faslı, 22 parça

IX. Leon Karagöz Yazısı Fasıl Defteri

Arap harfIarıyla "Nota hattatı Karagöz Gedikpaşa", Fransız yazısıyla "Autographie L. Karaguez. Guedik.Pacha" imzası Şamlı İskender ve Tevfik Biraderler'in bir Nuhbe-yi Elhan defterinde görülen bir hattat Türk Küğ Belgeliği'ndeki her iki nüshası da kapaksız olan bir suzidil faslını da yazmış, 1. yüzünün dibine "Nota hattatı Leon Karagöz Gedik Paşa" biçiminde imza atmıştır:

[33] Suzidil Faslı, 16 yüz

X. İskender Kutmanİ Fasıl Defterleri

1930'larla kullandığı haşlıklı yazışrna kağıtlarında işyerinin kuruluşunu kimi yerde 1894, kiınindeyse 1897 olarak gösteren Şamlı İskender Kutmani önce kardeşiyle birlikte çalışıp Nuhbe-yi Elhan dizisini yayınladıktan sonra 1915 yöresi Bayazıd'ta Maliye Nezareti karşısındaki ünlü mağazasım19 açarak "Müntehabat" başlığıyla çok geniş bir nota yayını çalışmasına girişti. 1875'ten buyana gelmiş-geçmiş nota yayıncılarının en süreklisi ve en verimlisi olan Şamlı İskender'in çeşitli dizileri arasında bir de 40 makamdan birer fasıl ile bir köçekçe takımından bireşen 41 defterlik fasıl dizisi bulunmaktaydı:

AA türü kapakla (1-15)

[34] ı Suzinak, 32 yüzde 22 parça 20 .

[35] 2a Nihavend, 32 yiizde 22 parça

[36] 3a Uşşak, 32 yüzde 23 parça

[37] 4 Karcığar, 32 yüzde 22 parça 21

[38] Sa Kürdilihicazkar Hicazkarkürdi, 32 yüzde 20 parça

[39] 6a Hicaz, ? 32 yüz 22

[40] 7a Hüzzam Hüzzam Faslı, 32 yüzde 22 parça

[41] 8a Hüseyni, ? 32 yüz

[42] 9 Saba, 32 yüzde 21 parça22

[43] 10a Hicazkar Hicazkar Faslı, 32 yüzde 27 parça 23

[44] Ha Mahur, 32 yüzde 27 parça 24

[45] 12a Acemaşıran Acemaşiran Faslı, 32 yüzde 28 parça22

[46] 13a Şedaraban Faslı Şedaraban Faslı, 32 yüzde 28 parça22

[47] 14 Yegah, 32 yüzde 29 parça22

[48] 15 Ferahnak Faslı, 32 yüzde 28 parça   22,25

AB türü kapakla (16 - 30)

[49] 16 Acemkürdi IDer Fasl-ı Acemkürdi, 32 yüzde 27 parça26

[50] 17 Tahirpuselik Faslı IDer Fasl-ı Tahir Puselik (1337/1921), 32 yüzde 26 parça27

[51] 18 Bestenigar Faslı (1337/1921), 32 yüzde 26 parça28

[52] 19a Rast Faslı (1338/1922), 32 yüzde 25 parça

[53] 20a Muhayyer Faslı, 32 yüzde 27 parça

[54] 21 lsfahan Faslı, 36 yüzde 25 parça

[55] 22a Suzidil Faslı, 32 yüzde 25 paı'ça

[56] 23a Köçekçe Birinci ve ikinci Takım IKöçekce, Birinci Takım, 13 Raks Havasını Muhtevidir (32. yüzde: 30 haziran 922), 32 yüz

[57] 24 Şevkefza IŞevkefza Faslı, 32 yüzde 26 parça

[58] 25a Ferahfeza, ? 32 yüz

[59] 26 Müstear Müstear Faslı, 32 yüzde 25 parça

[60] 27 Dügah Faslı, 32 yüzde 25 parça

[61] 28 Evc Faslı, 32 yüzde 23 parça

[62] 29 Şehnaz Faslı, 32 yüzde 29 parça

[63] 30 Sultaniyegah Faslı, 32 yüzde 29 parça 'I'ÜRKİYE'DE DEFTER VE DERGi BiçİMi 285

[64 ] 31 Tarzınevin Faslı, 32 yüzde 28 parça

[65 ] 32 Hüseyniaşiran Faslı, 35 yüzde 27 parça

[66 ] 33 Hisarbuselik Faslı, 32 yüzde 28 parça

[67 ] 34 Sabazemzeme Faslı, 32 yüzde 24 parça

 [68] 6b Hicaz Faslı, ikinci tab'ı, (48. yüzde: 30 nisan 1924),48 yüzde 32 parça.

[69] 13b Şedaraban Faslı, ikinci tab'ı, 47 yüzde 42 parça 286 GÜLTEKİN ORANSAY AD türü kapakla (37-42) [Feniks Matbaasın'da]

[70] 35 Nişaburek Faslı, 32 yüzde 25 parça

[71] 36 Segah Faslı, 40 yüzde 26 parça

[72] 37 Evcara Faslı, 32 yüzde 23 parça

[73] 3b Uşşak Faslı, ikinci tab', 47 yüzde 39 parça

[74] 8b Hüseyni Faslı, ikinci tab', 48 yüzde 36 parça

[75] 19b Rast Faslı, ikinci tab', 40 yüzde 32 parça AE türü kapakla (4.3)

[76] 38 Neveser Faslı (1925), 32 yüzde 21 parça AF türü kapakla (44-47)

[77] 39 Nikriz Faslı (1926), 40 yüzde 39 parça

[78] 40 Buselik Faslı (1926), 48 yüzde 35 parça

[79] 10b Saba Faslı, ikinci tab', (1926) 48 yüzde 39 parça

[80] 25b Ferahfeza Faslı, ikinci tab'ı (1926), 48 yüzde 34 parça AG türü kapakla (48-1,9)

[81] Sb Kürdili Hicazkar (1927) 56 yüzde 47 parça

[82] 22b Suzidil Faslı, ikinci tab', 40 yüzde 32 parça

[83] 41 Bayatiaraban Faslı, 32 yüzde 27 parça

[84] 7b Hüzzam Faslı, ikinci tab'ı, 56 yüzde 44 parça AH türü kapakla (50)

[85] llb Mahur Faslı, ikinci tabı, 27 parçadan mürekkeptir, 32 yüz DA türü kapakla (SI)

[86] 6c Hicaz Faslı, 48+2 yüzde 31 parça, 40 kuruş

BB türü kapakla (52-57)

[87] 5c Fasıl: Kürdili Hicaz Mır, 24, eser, 32 yiiz

[88] 6d Fasıl: Hicaz, 20 eser, 32 yiiz

[89] 7c Fasıl: Hüzzam, 25 eser, 32 yüz

[90 ] 3c Fasıl: llüseyni, 28 eser, 32 yüz

[91 ] Ilc Fasıl: Mahur, 31 eser, 32 yüz

[92] 23b Karcığar Köçekçc Takımı, 31 yüz BC tfu'ü kapakla (53-60)

[93] 2b Fasıl: Nihavent, 26 eser, 32 yüz

[94] 12b Fasıl: Acem Aşiran, 26 eser, 32 yiiz

[95] 19c Fasıl: Rast, 24 eser, 32 yüz BD türü kapakla (61)

[96] lld Fasıl: Mahur, 27 eser, 32 yüz BE türü kapakla (62)

[97] 3c Fasıı: Uşşak, 24 eser, 32 yüz BF türü kapakla (63)

[98] 20b Fasıl: Muhayyer, 27 eser, (1959), 32 yüz

XI. Arşak Çömlekçiyan Fasıl Defterleri

Udi Arşak Efendi ("Çömlekçiyan"; 1380-1930) yaşamının Son yıllarında Istanbul'un Uzunçarşıbaşı'nda Örücüler'de Kuşakçı Hanı'nda nota yayıncılığına başlıyarak daha sonra Uzunçarşıbaşı'nda Ca'feriyye Hanı'nda 11numroda, 1924'ten başlıyarak Bayazıd 123 numroda 12 makamdan birer fasıldefteri yayınladı, bunlardan ikisini ikinci bir kez düzenleyip bastırdı29 , 1925 yöresi elinde kalan notaları Onnik Zadoryan'ın İstikamet Musiki Mağazası'na devretti30 ;

[99 ] 1a Rast Faslı (1. baskı), 64+4 yüz31

[100] 2 Hüzzam Faslı, 80 yüz, 100 guruş31

[101] 3 Hicaz Faslı, 96 yüz, 120 guruş31

[102] 4a Ferahnak Faslı (1. baskı), 32 yüz, 60 guruş31

[103] 5 Acemaşıran Faslı, 32 yüz, 70 guruş31

[104] 6 Hüseynı Faslı, 64 yüz, 100 guruş32

[105] 7 Uşşak Faslı, 96 yüz, 120 guruş33

[106] 8 Kürdilihicazkar Faslı, 80 yüz, 120 guruş33

[107] 9 Suzinak Faslı (25 nisan 1922), 48 yüz, 60 guruş

[108] 10 Nihavend Faslı, 48 yüz, 60 guruş34

[108] 10 Nihavend Faslı, 48 yüz, 60 guruş34

[109 ]  11 Hicazkar Faslı (1 şubat 1339/1923), 48 yüz, 60 guruş35

[110 ] 1b [Yeni] Rast Faslı (2. baskı; 1 şubat 1340/1924), 64 yüz, 100 guruş35

[111] 4b Ferahnak Faslı (2. baskı; 1 haziran 1340/1924), 32 yüz, 60 guruş35

[112] 12 Karcıgar Faslı (1 haziran 1341/1925), 80 yüz, 120 guruş35

XII Onnik Zadoryan

Fasıl Defterleri İstanbul'da "Mülga Maliye karşusunda 22 numro"da açtığı İstikamet Musıki Mağazası'nda yaprak notalarla birlikte fasıl defterleri de yayınlamaya başlıyan Udcu Onnik Zadoryan, daha Sonra kendi dizisinin yanısıra Çömlekçiyan'ın fasıl defterlerini de devralıp sattı, bu arada dükkanını 1926 yöresi Vezneciler'de numro 45'e taşıdı36. Yayınladığı fasıllar 22 tane olmakla birlikte 17 Ye 20 sırasayılarını ikişer deftere verdiğinden 1'den 20'yedek sırasayılanmışlardır:

 [113] 1 Hicaz Faslı37

[114] 2 Hüseyni Faslı (1340/1924), 48 yüzde 31 parça37'38

[115] 3 Acemaşiran Faslı (1340/1924), 32 yüzde 23 parça37'38'39

 [116] 4 Uşşak Faslı37'39

[117] 5 Segah Faslı (1341/1925), 48 yüzde 27 parça37'40

[118] 6 Sultaniyegah Faslı37'40

[119] 7 Hicazkar Kürdi Faslı, 48 yüzde 41 parça3 7'41

[120] 8 Karcığar Faslı, 48 yüzde 37 parça37'41'42

[121] 9 Nihavend Faslı42'43

[122] 10 Şetaraban Faslı42'44

[123] 11 Mahur Faslı (1926), 32 yüzde 27 parça43'44045

 [124] 12 Acemkürdi Faslı46'47

[125] 13 Saba Faslı46'47

[126] 14 Şehnaz Faslı, ? 32 yüz46'47

[127] 15 Ferahnak Faslı46'47

[129] 7 Muhayyer Faslı, 32 yüzde 27 parça47'4J'49

[130] m17 Hüzzam Faslı (1926), 48 yüzde 29 parça47'48'49

[131] 18 Hicazkar Faslı (1927), 32 yüzde 25 parça47'48'50'51

[132] 19 Suzidil Faslı, 32 yüzde 25 parça47'50

[133] m20 Tahirbuselik Faslı (1927), 32 yüzde 25 parça47'48

[134] 20 Bestenigar Faslı47'51

XIII. Terakki-yi Musiki Dershanesi Fasıl Yayını

Eyyubi Ali Rıza Şengel (1880-1953) "Maarif Müdüriyyeti'nin 18 şubat 340 tarihli ruhsat-ı resmiyyesi üzerine kurup açtığı Terakki-yi Musiki Dershanesi'nde takip edilecek fasılları pey-der-pey neşr ü tamim etmek" düşüncesiyle fasıl defterleri yayınlamayı tasarlamış, fakat yalnız bir defter çıkarabilmiştir:

[135] canefza Faslı. Müellifi Terakki-yi Musiki Dershanesi müdir ve müessisi Eyyubi Ali Rıza Beğ. Cüzü evvel. Fiyatı 25 guruş. dur. Matbaa-yı Ahmed ihsan ve Şürekası; yeşil kağıt kapak içinde 16 yüz

XIV. Darü't-Talim-i Musıki Fasıl Defterleri

Udi Fahri Beğ (Kopuz; 1882-1968)1328 (1912) yılında kurduğu Darü't Talim.i Musıki seslendirme takımının52 yanısıra Vezneciler'de bir de mağaza ve derslik açıp yaprak nota yayınına başlamıştı.53, 1925 yöresi ayrıca fasıl defterleri de yayınlamaya başladı. Bunlardan görebildiklerimizin üçü arapharflı, ikisi latin harflı olup hiçbiri sırasayısı yada , tarih taşımaz:

[136] Darü't-Talim-i Musıki Külliyatı'ndan Rast Faslı, Birinci Takım, Fi 20 guruş, 32 yüz

[137] Darü't-Talim-i Musıki Külliyatı'ndan Hüseyni Faslı. Gül'izar parçaları da mulıtevidir. Birinci takım. 20 guruş, 32 yüz

[138] Darü't-Talim-i Musıki Külliyatı'ndan Nihavend Faslı. Birinci takım, Fi 20 guruş, 32 yüz

[139] Darü't Talimi Musiki Neşriyatı Hicazkar Faslı, Birinci takım. 25 guruş. Istanbul: Evkaf Matbaası, 22 yüz

[140] Darü't-Talim-i Musiki Neşriyatı Acem Aşiran Faslı. 25 kuruş, 16 yüz

XV. İsmail Fenni Ertuğrul Fasıl Defterleri

Felsefe, tasavvuf, toplumbilim, edebiyat ve tarih üzerine 13 kitabı basılmış bulunan İsmail Fennı Ertuğrul ezgilediği parçalardan 113 tanesini on defter biçiminde kendi olanaklarıyla bastırıp yayınlamıştır. Bu defterlerden 7 tanesi fasıl defteri niteliğindedir54

[141] Fenni Beyin asan No. 2, Yeni Irak Faslı, Hilal Matbaası 1932,. 14 yüz

[143] Fenni Beyin asan No. 4, Yeni Kürdilihicazkar Faslı, Hilal Matbaası, 16 yüz

[144] Fenni Beyin asan No. 5, Yeni Müstear Faslı, Hilal Matbaası 1932, 16 yüz

[145] Fenni Beyin asan, No. 6, Yeni Hicazkar Faslı, Hilal Matbaası 1932, 16 yüz

[146] Fenni Beyin asan No. 7, Yeni Saba Faslı, Hilal Matbaası 1932, 15 yüz

[147] Fenni Beyin asan No. 8, Yeni Dilkeşhaveran Fasli, Hilal Matbaası 1932, 15 yüz

XVI. Istanbul Belediye Konservatuvarı FasıI Ciltleri

İstanbul Belediye Konservatuvarı (1926'yadek Darü'I-Elhan) önce 180 tane yaprak nota ve 15 de türkü defteri yayınlamış, 1930'larda cami ve tekke musikisi örneklerini de defter biçiminde çıkarmaya başladıktan sonra yaprak nota yayınlarını bırakmıştı. 1940'larda Zekai Dede'nin Külliyat'ını üç cilt olarak yayınlamış, üçüncü cildin sonunda kalan yere 5 fasıl koymuş, 1943'te dördüncü bir cilt daha yayınlayıp 7 fasıl eklemişti:

[148a] Istanbul Konservatuarı Neşriyatı Türk Musikisi Klasiklerinden cilt 3, 1943, (hicazbuselik, sababuselik, acembuseIik,sultanîırak, evcbuselik fasılları 242.-303. yüzlerde 298-321. parçalar olarak verilmiştir)

[148b] Istanbul Konservatuvarı Neşriyatı Türk Musikisi Klasiklerinden 4. cilt Eviçpuselik, Mahurpuselik, Muhayyerpuselik, Nevapuselik, Şehnazpuselik, Puselik ve Hisarpuselik Fasılları, Istanbul: Latif Dinçbaş Matbaası 1943, 98 yüzde 42 parça

XVII. Marmara Matbaası Fasıl Yayınları

Muharrem Taşçı'nın Istanbul-Cağaloğlu'ndaki Marmara Matbaası önce Türk Musikisi Dergisi'ni basmış (kasım 1947 - temmuz 1949), Burhaneddin Ökte ile Fikret Kutluğ'un ortaklığı bozup dergiyi 22. sayıdan başlıyarak "Türk Musikisi Yayınevi" adına çıkarmaları üzerine kendisi önce "Marmara Matbaası Neşriyatından Türk Musikisi Eserleri", sonra da "Marmara Matbaası Türk Musikisi Neşriyatı" olarak adlandırdığı bir kitap ve nota dizisi yayınlamaya koyulmuştur. İçlerinde dört tane de fasıl defteri vardır:

[149) Hüzzam Faslı, derleyen: Bestekar Şerif İçli, Naşiri: Muharrem Taşçı, İstanbul: Marmara Basımevi, ağustos 1951, 116 yüz, yüz, 350 kuruş

[150) Türk Musikisi Eserleri Neşriyatından : Hicaz Faslı. Hazırlayan: Cüneyd Orhon, neşreden: Muharrem Taşçı, İstanbul: Marmara Matbaası, 1962, 84 yüz, 750 kuruş (önce 1956, 1956 ve 1962'de 32+32+20 yüzlük üç fasikül biçiminde yayınlanmıştır; her fasikülü 250 kuruştu)

[151] Hüzzam Faslı, derleyen: Bestekar Şerif İçli, Naşiri: Muharrem Taşcı, ikinci baskı, İstanbul: Marmara Matbaası, ağustos 1958, 116 yüz, 5,-TL

[152) Türk Musikisi Neşriyatından: 7, Rast Faslı. Derleyen ve neşreden: Muharrem Taşcı, Birinci Cilt , İstanbul: Marmara Matbaası 1962, 64 yüz, 10,-TL

[153) Türk Musikisi Neşriyatından: 10, UşşakFaslı. Derleyen ve Neşreden: Muharrem Taşçı, İstanbul: Marmara Matbaası 1962, 64 yüz, 10,- TL 55

XVIII. Istanbul Belediye Konservatııvarı FasıI Defterleri Bilim Kurulu'nun verimli çalışmaması ve yayın için bütçede ödenek bulunmaması gibi nedenlerle nota yayınına on yıl ara veren Istanbul Belediye Konservatuvarı 1954'te hirer formalık fasıl defterleri yayınlamaya haşladı, o yıl 9, 1956'da 10, 1958'de hiri 24, öteki 103 yüzlü 2 defter çıkardıktan sonra gene arkasını getiremedi. Bu 21 defterden 20. si Bolahenk Nuri Bey'in Kareığar Ayin-i Şerif'ine ayrılmıştır. Geriye kalan 20 defter fasıl defterleridir: ' [154] Türk Musikisi Klasiklerinden Relıavı Faslı, No. ı (1954) 16 yüz, 1. - TL [155] Türk Musikisi Klasiklerinden Rast Faslı (Birinci takım), No.2 (1954) 16 yüz (17-32), 1.-TL [156] Türk Musikisi Klasiklerinden Rast Faslı (İkinci takım), No. 3 (1954) 16 yüz (33-48), ı. - TL. [157] Türk Musikisi Klasiklerinden Nilıavend Faslı, No. 4 (1954), 16 yüz (49-64), 1.- TL [158] Türk Musikisi Klasiklerinden Sazkar Fash, No. 5 (1954), 16 yüz (65-80; Son iki yüz boştur), 1.- TL [159] Türk Musikisi Klasiklerinden Malıur Faslı, No. 6 (1954), 16 yüz (81-96), 1.- TL [160] Türk Musikisi Klasiklerinden Yegl1lı Faslı, No. 7 (1954), 16 yüz (97-112; kapak arkasıyla son iki yüzü boştur), 1.- TL [161] Türk Musikisi Klasiklerinden Mulıayyer Sünbüle Fash, No. 8 (1954), 16 yü:,; (113-128); son iki yüzü hoştur), 1.-TL [162] Türk Musikisi Klasiklerinden Neva Buselik Faslı, No. 9 (1954), 16 yüz (129-144; son yüzü hoştur), 1.- TL [163] Türk Musikisi Klasiklerinden Beste isfehan Faslı, No. 10 (1956), 16 yüz 1.50 TL [164] Türk Musikisi Klasiklerinden Gerdaniye Faslı, No. II (1956), 16 yüz, fiyatı yazılmamış [165] Türk Musikisi Klasiklerinden Tahir Faslı, No. 12 (1956), 16 yüz, fiyatı yazılmamış [166] Türk Musikisi Klasiklerinden Kürdı Faslı, No. 13 (1956), 16 yüz, fiyatı yazılmamış

 [167] Türk Musikisi Klasiklerinden Evic Faslı, 1inci Takım, No. 14 (1956) 16 yüz, fiyatı yazılmamış

[168] Türk Musikisi Klasiklerinden Eviç Faslı, 2inci Takım, No. 15 (1956), 16 yüz, fiyatı yazılmamış

[169] Türk Musikisi Klasiklerinden Nikriz Faslı, No. 16 (1956), 16 yüz, fiyatı yazılmamış

[170] Türk Musikisi Klasiklerinden Dilkeşide-B.ahatiilervah F(LSılları, No. 17 (1956) 16 yüz, fiyatı yazılmamış

[171] Türk Musikisi Klasiklerinden Uşşak Faslı, No. 18 (1956), 16 yüz, fiyatı yazılmamış

[172] Türk Nlusikisi Klasiklerinden Hisar Faslı ve Eviç'in devamı, No. 19 (1956), 16 yüz (kapak arkasıyla son yüz boştur), Fiyatı yazılmamış

 [173J Türk Musikisi Klasiklerinden Hicaz Faslı, No. 21 (1958) 103 yüz, fiyatı yazılmamış

XIX. Cümbüş Yayını Fasıl Defterleri

Cümbüş adı verilen aluminyum gövdeli telli çalgıları (ud, tanbur, banjo, vh) yapmakla tanınmış olan Zeynelabidin Cümbüş ancak tektük yaprak notalar yayınladığı halde mağazayı bugün yürüten oğulları Avni Anıl'ın 300'ü aşkın sayısı olan yapraknota dizisini devraldıkları gibi biri çalgısal parçaları, öteki fasılları içeren iki yeni dizi de başlatmışlardır. Fasıl defterlerinden bugüne değin çıkanlar on tanedir.56

[174] Kürdilihicazkar Faslı (1975), 14 yüz

[175]Uşşak Faslı

[176J Hüzzam Faslı, 15 yüz

[177] Hicaz Faslı, 15 yüz

[178] Suzinak Faslı, 15 yüz

[179] Nihavend Faslı, 14 yüz

[180] Suzidil Faslı, 16 yüz

[181] Şehnaz Faslı, ] 5 yüz

[182J Rast Faslı, 15 yüz

[183] Mahur Faslı, 12 yüz

_________________________________________

DİPNOTLAR

1 Sözgelimi İstanbul Konservatuarı Neşriyatı Türk Musikisi Klasikleri IV. cildinde(1943) nevabuselik faslı.

2 Istanbul Konservatuvarı Neşriyatı Türk Musikisi Klasikleri III. ve IV. kitaplarında (1943)sababuselik, acembuselik, muhayyerbuselik ve şehnazbuselik fasılları gibi.

3 Dört parçalık rahatülervah faslı İstanbul Belediye Konservatuar Neşriyatı'ndan 17. defterde (1956) 3 yaprak tutar.

4. Bildiğimiz en uzun fasıllar İstanbul Belediye Konservatuvarı Neşriyatı'ndan 21. defterdeki Hicaz Faslı (49,5 yaprak) ile Marmara Basımevi Neşriyatı'ndan Hüzzam Faslıdır. (56,5 yaprak).

5 Bk. İsmet Süleyman Yayını Fasıl Defteri (1292) ve Notacı Emin'in Yazdığı Fasıl Defterleri (1293)

6 Bunlar Raşidoğlu İsmail Hakkı'nın Mehzen-i Esrar-ı Musiki'si (1313), Udi Sami Beğ'in Osmanlı Musiki Dosyası (1910-1914) ve "Istanbul Belediye Konservatuvan'nın Türk Musikisi 'Klasikleri dizisinden III. ve IV. ciltlerdir (1943).

7 Başlıcaları Maarif Nezareti Musiki Encümeni'nin Musiki Mecmuası, Darü'l-Elhan'ın (sonra Istanbul Belediye Konservatuvarı) 180 sayılık yaprak nota dizisi ve günümüzde yayınlanmakta olan Kubbealtı Musiki Enstitüsü Nota Neşriyatı'dır.

8 Sözgelimi Ankara'daki Milli Kütüphane ile İstanbul'daki Bayazıt Genel Kitaplığı gibi devlet nüshalarını içeren kitaplıklarımızda bile fasıl defterlerinin sayısı bir elin parmaklarıyla sayılacak kerte azdır.

 9 Sözgelimi Özege'nin Katalog'undaki ilk onikibin künye içinde yalnızca iki fasıl dergisi görülür.

10 Derleme çalışmaları 1947 yılında başlıyan Türk Küğ Belgeliği (Turkish Music Archives) 1963'te kamuya açık bir kuruluş biçimine girmiştir. Burada toplanmışı nota ve kitaplardan yararIanmak istiyenler yazıyla Basmahane PK 75-İzmir adresine başvurmalıdır.

11 Onnik Mukosyan'm sonradan Osman Mükerrem adını aldığı, Onnik Mukosyon Matbaası'yla Serviçen Matbaası'nın aynı basımevi olduğunu sanmıyorum. Bu konuda ayrı bir araştırma yapılırsa nota basımcılığımızın karanlık bir yönü aydınlığa kavuşacaktır.

12 Hüzzam Faslı'nın 48. yüziiııde sırasıyla rast, uşşak ve hicaz fasıllarının içindeki parçalar sayılmıştır.

13 Karcıgar Faslı'nın 48. yüzünde "İhtar! İşbu musiki fasıIlannın şimdiye kadar: rast, uşşak, hüzzam, hicaz fasılları neşr olunmuşdur. Suznak der-dest-i tahdır." denmektedir.

14 Kapağında "defter 5" denmiştir.

14a Bu uşşak faslının 1. yüzündeki duyuruya göre ilk 6 defter yayınlanmış, "nihavend ve hicazkarkürdi der-dest-i tabdır".

15 Aslında 7. defter (nihavend) için basılmış iki renkli kapağı kara baskıyla "Rast Faslı" eklenerek kullanılmıştır.

16   9. defter (hüseyni)için basılmış iki renkli kapağa kırmızı üstbaskıyla "Hicaz" kelimesi eklenmiş, "hüseyni"nin üstü kapatılmıştır.

18 Arap harflarıyla Kutmanizade Şamlı İskender, latinharflal'1yla Kutmanİzade Şamh İskender, soyadı yasasından sonra İskender Kutmani olarak imza atmıştır.

19 İskender'in oğlu Ferit Kutmani'nin de ölmesinden sonra 20 eylül 1967 günü Haçik ve Dikran Üner'e devredilen mağaza istimlake uğradığından 1976 yazı boşaltıldı,

20 İçkapağında "Müntehabat.ı Elhandan. numero 3", dışkapağındaysa lastik damgayla "1" yazılıdır.

21 Dışkapağı üstüne sonradan lastik damgayla "4" basılmıştır.

 22 KapakIarın iç ve dış baskılarının birbirini tutmadığı, bu yüzden önkapak üstüne etiketIe fasıl adının yapıştırıldığı görülür. Sözgelimi Hicaz (6a) kabın içine Şedaraban (13a) ya da Yegah (14), Saba kabı içine Ferahnak (15), Yegah(14) kabı içine Acemaşiran (I2a) takılmış, bununla birlikte Yegah(14) kabı içineYegahda raslamıştır.

23 Hicazkar (belki bir önceki Hüseyni) Faslı'ndan başlıyarak o zamana değin boş bırakılmış olan kapak içleri dizgiyle doldurulur. İskender Kutmanl'nin sonradan 9. defter saydığı Hicazkar Faslı'nın içkapağında "defter 10" yazılıdır.

24 İçkapağında "defter Il" yazılıdır. 9. defterin (hicazkar) 32. yüzünde verilen listede ilk onbir defter karışık sırayla sayılmıştır: suzinak (1), nihavend (2), uşşak (3), karcıgar (4), hicaz (6), hüzzam (7). hicazHr (9), kürdilihicazkar (5) hüseyni (8), saba (10), mahur (Il).

25 İçkapağında "numro 15" yazılıdır. 14. defterin (Yegah) arkakapağı içindeki listede artık doğru sırasıyla ilk onbeş defter sayılmıştır. "Şimdiye kadar neşr olunan fasıllar suzinak, nihavend, uşşak, karcıgar, kürdilihicazkar, hicaz,hüzzam, hüseyni, hicazkar, saba, mahur, acemaşaran, şetaraban, yegah ve ferahnak... Bu fasılların beheri kırk guruşdur."

26 İçkapakta "numro 16"

27 15. Defterin (Ferahnak) arkakapağı içindeki listede onbeş defter 14. Defterdeki gibi sayılmış (bk. yukarda 6. çıkma), sonra "acemkürdi, tahirpuseük fasıHan olub her dört ayda bir de evc, puselik, hüseyniaşiran, şevkefza, suzidil, ferahfeza, su1taniyegah,acempuselik, segah, ısfahan, nişaburek, hicaz-ı humayun, rast, bestenigar fasıllanndan birer danesi neşr olunacaktır," denmiştir. Bu listedekilerden acembuselik ve hicaz-} humayun hiçbirzaman yayınlanmamış, ötekiler 28., 40" 32" 24., 22., 25., 30" 36., 21., 35., 19., ve 18. defter olarak çıkmıştır.

28 İçkapakta "numro 18", dışkapaktaysa lastik.damgayla "17" yazılıdır.

29 Yılmaz Öztuna 12. defter olan Kareıgar Faslı'nı ve 4. defler olan Ferahnak Faslı'mn iki kez hasıldığını bilmediğinden 14 yerine 12 defter gösterir (Türk Musikisi Ansiklopedisi (1969) 1.72).

30 Çömlekçiyan'ın Fasıl Defterleriyle Zadoryan'ınkiler iki ayrı dizi oluşturduğu halde Yılmaz Öztuna'nın Türk Musikisi Ansiklopedisi'nde (I. 72 v,e II. 115) Çömlekçiyan fasıllarının Zadoryan tarafından basılıp yaymlanmış gibi göstermesi yanılgıdır. Nitekim defter sayısını I. 72'de 12, II. 115'te 21 olarak göstermesi de aynı yanılgının sonucudur.

31 İlk beş defterin kapağında "birinci defter", "ikinci defter", "üçüncü defter", "dördüncü cild" ve "beşinci defter" oldukları belirtilmiş, aynca ilk üçüne "cild 1" kaydı eklenmiştir. Anlaşıldığına göre Çömlekçiyan her makamda birden çok fasıl defteri yayınlamayı tasarlamış, hatta bunu ilk rast defterine göre pek değişik olan "Yeni" Rast Faslı'yla bir bakıma gerçekleştirmeyi başarmıştır.

32 Hüseyni Faslı'nın arka kapağında ilk altı defterin sıralanışı doğru olarak verilmiştir.

33 Kürdilihicazkar Faslı'nın 80. yüzündeki duyuruya göre sıralanmıştır.

34 Nihavend Faslı'nın arka kapağındaki duyuruya göre sıralanmıştır. Bu duyuruda yayınlanmış defterler sayılırken 8. defter (Kürdilihicazkar) önce yanlışlıkla unutulmuş, sonra satırın üstündeki boşluktan yararlanılarak acemaşiran'ın üstüne yazılıvermiştir; Bu yüzden daha sonra 11. defterin (Hicazkar) arka kapağında yayınlanmış defterler anılırken kürdilihicazkar acemaşirandan sonra 6. sıraya yazılarak yanlışa düşünülmüş, bu yanlış 1b ve 4b'de sürdürülmüştür. .

35  11, 1b, 4b ve 12 üzerlerindeki tarihlere göre dizilmiştir. Bu. sıra arka kapaklardaki duyurulara da uymaktadır.

36 Yılmaz Öztuna "Türk Musikisi Ansiklopedisi'nde (II. 115) "Dükkam Çenberlitaş'ta idi, 1950'de kapandı" derse de bu bilgi fasılları yayınladığı süre için geçerli olamaz, 1927' yedek yayınlarında hep Bayazıd yöresindeki adreslerden birini vermiştir.

37 Hüseyni Faslı'nın önkapak içindeki "İfade-yi Meram"ında "neşr edilenler hicaz ve işbu hüseyni faslı" olarak gösterilir. 3. Defterde acemaşiran ve sonraki her yeni defterle birlikte o defterin adı da bu diziye eklenir. Fakat hicazkarkürdi defterde "neşredilen hicaz, hüseyn!, acemaşiran, uşşak, segah, sultaniyegah fasılları" sayıImış,hicazkarkürdinin eklenmesi unutulmuştur. Bu yüzden Karcığar Faslı'nın "İfade-yi Meram"ında da "neşr edilen hicaz, hüseyni, acemaşiran, uşşak, segah, sultaniyegah ve karcıgar'" sayılmakta, demek 7. defter olan hicazkarkürdi atlanmaktadır.

38 Hüseyni Faslı önkapak içindeki "İfade-yi Meram"a göre Hüseyni 2nci, Acemaşiran 3 üncü numrodur.

39 Acemaşiran Faslı önkapak içindeki "İfade-yi Meram"a göre Acemaşiran 3 üncü, Uşşak 4 üncü numrodur.

40 Segah Faslı'nm önkapak içindeki "İfade-yi Meram"a göre Segılh 5 inci, Sultaniyeguh 6ncı nunuodur.

41 Hicazkarkürdi Faslı'nı arkakapağı içimIeki "İfade-yi Meram"a göre Hicazkar Kürdi 7nci, Karcığar 8 inci numrodur.

42 Karcıgar Faslı'nın arkakapağı içindeki "İfade-yi Meram"a göre Karcıgar 8incidir. Şedaraban 9 uncu defter olacaktır. Oysa araya Nihavend girmiştir.

43 Mahur Faslı'nın arkakapağı içindeki "İfade-yi Meram"a göre de yayınlanmış defterler sayılırken 5.-9. defterler yanlışlarla "segah sultani, yegah, karcıgar, nihavend, kürdili" olarak sayılmış, sonra doğru olarak şedaraban ve mahur ile bitirilmiştir. Hüzzam Faslı arkakapağının içinde de durum böyledir.

44 Mahur Faslı arka kapağııun içine yanlışlıkla bir önceki defterin "İfade-yi Meram"ı konmuştur. Buna göre "onuncu numroyu şetaraban, onbirinci numroyu mahur faslı teşkil" etmektedir.

45 Sırasayısı önkapak üstünde "numro ll" biçiminde yazılıdır.

46 Muhayyer Faslı arkakapağı içindeki "İfade-yi Meram"a göre mahur'dan sonra acem- kürdi, şehnaz ve ferahnak fasılları çıkmıştır. Oysa Hüzzam Faslı'nın arkakapağı içindeki fiyat listesinde karışık sırayla gösterilmiş onüç fasıl defteri içinde ilk onbirinden başka acemkürdi ve saba fasılları anılmaktadır.

47 Hicazkar ile Tahirbuselik Faslı arkakapaklaı içindeki fiyat listesinde mahuru izliyen defterler 12: acemkürdi, 13: saba, 14: şehnaz, 15:ferahnak, 16:ferahfeza, 17: hüzzam, 18: hicazkar, 19: suzidil, 20: bestenigar, 21: tahirbuselik olarak gösterilmiş, böylece muhayyer faslı atlanmış, üzerinde "numro 20" yazılı olan Tahirbuselik Faslı ise 21. defter olarak gösterilmiştir.

48 Muhayyer Faslı'nın önkapağı üstünde "fasıl numrosu 17", Hüzzam Faslı'nın önkapağı üstünde "numro 17", Hicazkar Faslının ön önkapağı üstünde "numro 18", Tahirbuselik Faslı'nın önkapağı üstünde "numro 20" yazılı olduğına, aynea muhayyer dışındaki üç defter basımevi, kapakdüzeni ve kapak kağıdı bakmından aynı olduğuna ve muhayyerden ayrıldığına göre muhayyerin önce yayınlandığı, aradan bir süre geçip diziye yeni sayılar eklendiğinde ona verilen sırasayısı unutularak yeniden 17 ile başlandığı anlaşılmaktadır.

49 Muhayyer Faslı'nın arkakapağı içindeki "İfade-yi Meram"a göre "onyedinci numroyu muhayyer, onsekizincinumroyu hüzzam faslı" teşkil eder. Oysa herikisi de önkapaklannda 17 sırasayısı ile yayınlanmıştır.

50 Hicazkar Faslının arkakapağı içindeki "İfade-yi Meram"a güre "18 inci numroyu hicazkar, ondokuzuncu numroyu suzidil faslı" teşkil eder.

51 Tahirbuselik ve Suzidil Faslı'nın arkakapağı içindeki "İfade-yi Meram"a göre "18 inci numroyu hicazkar, yiğirminci numroyu bestenigar faslı" teşkil eder.

52 İstanbul'da olağanüstü başarı kazandıktan başka 1926 ve 1927'de ikişer kez Almanya ve Mısır'a uzanarak plaklar doldurmuş olan bu takım için bk. G.Oransay: Cumhuriyetin İlk Elli Yılında Geleneksel Sanat Musikimiz; Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları No: 117 "50. Yıl", (Ankara 1973), 244-245. yüzler.

53 Bu yaprak notalar ilk başta Şamlı Selim'in orta boy notaları görünüşünde, sırasayısız ve tarihsizdir. Yalnız Tanburi Cemil Külliyatı'nda 1.4.1335 (1919) tarihi görülür.

54 Geriye kalanlardan 1. defter "Milli Marşlar ve Şarkılar", 9. su "Yeni Rast ve Suzinak Şarkılar", 10. su "Yeni Hicaz ve Uşşak Şarkılar" başlığını taşır.

55 Her yüzünün dibinde "Marmara Matbaası Türk Musikisi Neşriyatından Uşşak faslı No. 9" yazılıysa da iç ve dış kapaklarıyla 64. yüzdeki çizelgede Uşşak Faslı 10. yayın olarak gösterilmiştir. Hazırlanan Eser olarak yalnız Nihavent faslı duyurulmuş, fakat bildiğimiz kadarıyla bu defter yayınlanmamıştır.

56 Hepsini Sadun Aksüt hazırlamış, Ziya Akyiğit yazmış, Yeni Turan Matbaası basmıştır. Arka kapaklarındaki duyumlara göre önce ilk dördü, sonra suzinak ve nihavend, ardından suzidil, şehnaz ve rast, en sonda mahur makamlarındakiler gerçekleştirilmiştir. Dizinin genel başlığı "Türk Musikisi Klasikleri"dir.

______________________________________

"Türkiye'de Defter ve Dergi Biçiminde Fasıl Yayınları -  Gültekin Oransay" yazısını orijinal nüshasından yazarak yayına hazırlayan yazarımız Sn. Dr. Ayhan Sarı'ya teşekkür ediyoruz...