Nedir bu angklung?..

Endonezya’da musiki ve angklung…  Ali Osman Muş

Endonezya’da musiki aynı zamanda dindir, siyaset ve kültür olarak algılanır, benimsenir. “Düşünmenin yasak olduğu bir din zihniyeti” hakimdir.

“Düşünce” gereksinimi doğrudan elde edilemeyince musiki ve şiir devreye giriyor.

Bu nedenden dolayıdır ki Endonezya’da şair ve müzisyen çoktur.

Türkiye’ye yeni yerleşmiş bir Endonez’in Türk müziği dinlerken daha başında ne dilini bildiği ne de musikisine aşina olduğu yabancı bir ülkede ayakları elleriyle ritm tutup oynamaya başladığını görürseniz şaşırmayın.

Musiki Endonezya’da. “düşünme açlığını” gideren en önemli yollardan biridir .

Angklung vurmalı, sallamalı özgün bambu musiki aletidir.

Endonezya’da geleneksel müzik aleti angklung bambu borulardan bir çerçeveden meydana gelir ve genelde iki sesi vardır.

Angklung 13. yüzyılda Batı Cava’da ortaya çıkmıştır ve  Güneydoğu Asya'da yaygın olarak kullanılır.

2010 yılı Kasım ayında Unesko tarafından kültürel miras listesine “İnsanlığın Sözlü ve Somut Olmayan Başyapıt Mirası”(Karya Agung Warisan Budaya Lisan dan Nonbendawi Manusia) olarak kaydedilmiştir.

Batı Java ve Banten bölgesinde yaygındır. Ancak Bali, Kalimantan, Sumatra, Sunda Adaları, Maluku, Papua adalarında da kullanılmaktadır.

Jonathan Rigg tarafından Batavia’da (bugünkü Cakarta) 1862 yılında yayınlanan Sunda Dili Sözlüğü'ndeşöyle geçer:

Bambu borulardan yapılmıştır. Kenarları kesilmiş bir çerçevede borulara benzeyen ve bir de birbirine bağlı olan hale içinde ses meydana gelir.

Neolitik devirden beri kullanıldığına dair ipuçları vardır. Bu yüzden Angklung takımada kültüründe öncesi Hinduizm öncesi kültürün bir simgesi ve izi olarak kabul edilir.

Ada halkının ana besin maddesi pirinç (dari padi pare) üzerine teşekkür ifadesiyle bir tarım toplumu olan Sunda kültüründe yer aldı.

Bu durum Nyai Sri Pohaci adında Pirinç Tanrıçası (Dewi Padi) inancını doğurdu. Batı Java Baduy halkı (Suku Baduy) Angklung müzik aletini bir ritüel aracı olarak pirinç ekimi başlarken kullanır (mengawali penanaman padi).

Tarihçi Dr. Groneman’a göre angklung Hindu dönemde Sunda Krallığı’nda popüler bir alet idi. Dewi Sri adlı bereket tanrıçası, o toprak ve hayatlarını koruması amaçlı yapılan ritüellerde kullanılıyordu. Bu açıdan tarihi 7. asra kadar iner. 14. asırda meydana gelen Doğu Cava Bubat Savaşı (Jatim Perang Bubat) sırasında savaş müziği enstrümanı olarak kullanıldı.

Bugün elde bulunan eski Angklung 400 yaşında Angklung Gubrag olup Jasinga, Bogor’da 17. yüzyılda yapılmıştır. Diğer antik angklung Bandung Sri Baduga Müzesi’nde saklanmaktadır. (1)

______________________________

(1) https://www.kapsamhaber.com/endonezyada-musiki-ve-angklung-makale,1706.html