Bugün - Friday, March 29, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Gökhan Yalçın

Gökhan Yalçın  - Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -1-

Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -1-
Yazı Tarihi: Friday, December 27, 2019

On sekizinci yüzyıl Osmanlı/Türk musikisi denildiğinde şüphesiz ilk akla gelen eser Kitabu İlmi'l-Musiki alâ vechi’l-Hurûfât [Kitabu İlmi'l-Musiki] adlı eserdir. Kantemiroğlu Edvarı olarak bilinen mezkûr eserin müellifi gerçekten Dimitrie Cantemir midir?

Bu sorunun cevabının bir müzikolog olarak, "Dimitrie Cantemir/Kantemiroğlu'na aittir" demenin "Kantemiroğlu'na ait değildir" demek kadar zor olması gerektiğini düşünüyorum. Aynı şekilde Kantemiroğlu'na ait olup olmadığını net bir şekilde ortaya koymak da zordur. Çünkü net bilgiler yoktur. Hâlbuki sorunun herkes tarafından bilinen bir cevabı da vardır. Bu yazımızla başlayan ve diğer tüm yazılarımızda ele alacağımız konu öncelikli olarak kabul gören bilgilerin doğruluğunu incelemek olacaktır. Amacımız doğru cevabı bulmak kadar mevcut bilgiyi de sorgulamaktır.

Bu sorunun tam anlamıyla cevabı olmasa da asıl problemin altının daha iyi çizileceği düşünüldüğünden aşağıda linkini vereceğim şu makaleyi de incelemenizi tavsiye ediyorum:

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/748745

Mevcut bilgiler:

1. Kitabu İlmi'l-Musiki'nin müellifi Dimitrie Cantemir'dir ve müellif nüshası İstanbul Üniversitesi Türkiyat Enstitüsü Kütüphanesinde bulunan ve Hüseyin Sadettin Arel'in armağanı olan nüshadır. Anlaşılacağı üzere Kitabu İlmi'l-Musiki bir süre Hüseyin Sadettin Arel'de bulunmuştur. Kantemiroğlu Edvarı'nın üzerine ilk çalışmalar da doğal olarak H. Sadettin Arel ve Rauf Yekta Bey tarafından yapılmıştır. Kolayca tahmin edilebileceği gibi mezkûr nüshanın Kantemiroğlu'na atfedildiği ilk yıllar ve ilk isimler…

Kitabu İlmil Musiki Neden Kantemiroğlu'na atfedilmiştir?

Kitabu İlmil Musiki'nin müellif nüshası olarak kabul edilen kitabın üzerinde Nayi Ali Dede'ye ait mühür dışında herhangi bir isim yoktur. Kitabın hiçbir yerinde Kantemiroğlu ismi ya da bu ismi niteleyen bir ibare de yoktur. Hatta daha önceki yazılarımızda da belirttiğimiz gibi Kitabu İlmi'l-Musiki'yi istinsah eden Kevserî Mecmuası gibi yazılı eserlerde de ismi geçmez. Aksine (yukarıda linkini verdiğimiz makalenin de konusunu oluşturmaktadır) Kantemiroğlu'na ait olduğu açıkça "beyan" edilen başka bir risale vardır. Bilgileri özetleyecek olursak:

1. Dimitrie Cantemir'in "The History of the Growth and Decay of the Ottoman Empire" isimli eserinde kendi icat ettiği bir müzik notası ile küçük bir musiki kitabı hazırlayarak Sultan Ahmet'e sunduğunu belirtmiş olması,

2. Kitabu İlmi'l-Musiki'de musiki kuramının tanbur üzerine kurulmuş olması ve bir de tanbur resmine yer verilmiş olması,

3. Kitabu İlmi'l-Musiki'de adı geçen bestekârların Dimitri Cantemir ile çağdaş olması… mezkûr eserin Kantemiroğlu'na ait olduğu sonucuna ulaştırmıştır. Yukarıda verilen üç madde dışında birkaç madde daha eklenebilirse de görüleceği üzere bilgiler doğrudur, fakat aidiyet için kesin veriler olamazlar, bir müzikolog bakış açısıyla ise asla olmamalıdır. Zîrâ:

1. Dimitrie Cantemir'in icat ettiği notanın ne ve nasıl olduğu belirsizdir. Kitabu İlmil Musiki'de kullanılmış olan harf notasının bir benzeri de Nâyî Osman Dede tarafından zaten kullanılıyordu. Üstelik Kitabu İlmi'l-Musiki'nin müellif nüshası olarak kabul edilen kitap, bir padişaha sunulamayacak kadar eksiklikler barındırdığı da kabul edilmektedir.

2. Dimitrie Cantemir'in tanburi olduğu gibi aynı yüzyılda yaşayan onlarca tanburi vardır. Kısaca Kitabu İlmi'l-Musiki'nin müellifi tanburi olarak kabul edilse dahi bu bilgi ancak çok zayıf bir veri olacaktır.

Kitabu İlmi'l-Musiki'nin neden Kantemiroğlu'na atfedildiğini ve mevcut bilgilerin neden doğru olmayacağını özetlemeye çalıştık. Daha önce de belirttiğimiz gibi eserin kime ait olduğunu, kime ait olup olmadığını net bir şekilde ortaya koyabileceğimiz bilgiler yoktur. Fakat Kantemiroğlu'na ait olduğunu söylemenin de zor olması gerektiğini tekrar vurgulamak istiyorum.

Bu haftaki yazımızda mevcut bilgiler üzerinden sorumuza cevap aramaya çalıştık. Bir sonraki yazımızda ise Kitabu İlmi'l-Musiki'nin içeriğinden hareketle sorgulamaya ve cevap aramaya devam edeceğiz. Rauf Yekta Bey neden hem harf notasının hem de mezkûr eserin Dimitrie Cantemir'e ait olduğunu düşünüyordu? İlgili yazılarını ele alacağız, vesselam.

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -15-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -14-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -13-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -12-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -11-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -10-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -9-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -8-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -7-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -6-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -5-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -4-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -3-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -2-
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -1-
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Hızır Ağa Edvarı...
Nâyi Mustafa Kevserî'nin "Mecmua"sında dikkat çeken notlar…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Kitâb-ı Egâni; Kitâb-ı Egâni'de İmam-ı Âzam…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Kitâb-ı Egâni, Kitâb-ı Egâni'de İmâm Mâlik
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında "Enceşe"
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında İbnü'l-Fârız Dîvânı'ndan Bir Şiir
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında İnsan Sûretleri…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Nihâvend Peşrev...
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Sa'atnâme…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Hâtem Efendi Şiirleri…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasındaki Mühür ve İmzalar…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Mesnevî'den Beyitler…
Nâyi Mustafa Kevserî'ye göre musikinin dört kavlî…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuası ve Nâyi Osman Dede'nin Defteri
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında aşiran perdesi…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasına Kaydettiği Hadis-i Şerifler…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında "Deve Hikâyesi"...
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Esrâr-ı Nây-ı Şerîf…
Nâyi Mustafa Kevserî'ye göre şedd makamlar…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmuasında Şifa-Bahş Makamlar…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin icatları…
Filateliden müzikolojiye ve bir müzikolog gözüyle pullar…
Nâyi Mustafa Kevserî'nin Mecmûasında Zikrettiği Edvârlar...
Nâyi Mustafa Kevserî'den "Ney Açma" dersleri…
Nâyi Mustafa Kevserî'den genç neyzenlere tavsiyeler…
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
Asla tıngırdatma...
(R.Schuman 1810-56)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.36ms
cheap jordans|wholesale air max|wholesale jordans|wholesale jewelry|wholesale jerseys