Ayhan Sarı

İlk ve ortaöğretim öğrencilerimizin eğitiminde müzik açısından başarısızlığın başarı olarak görüldüğüne neredeyse inanacağız. Durum onyıllardan beri aynı. İçerik olarak Türk ve batı çatışmasından başka birşey yaşanmadı. Yöntem ise daha adı anılır düzeye bile gelemedi. Tıpkı GTM ses, nota yazım sistemi uygulamalarında görüldüğü üzere herkesin sorun olarak algıladığı, ama kimsenin somut adım atmadığı gibi... Türk müziğinin öğretim/eğitim sistemi söylemlerine artık öğrenciler bile "güler" oldular. 

Geçen gün (12 Kasım 2015) İTÜ TMDK'da kendi adına düzenlenen etkinlikte Erol Sayan hoca'ya söyledim:

"30 yıl önce de aynı sorunlar vardı, bugün de var, neden?"

"Damarıma bastın" dedi... 

Orta öğrenim kurumlarımızda da durum aynı...

Konservatuarlar dahil tüm müzik okullarımız yönetimlerinde ana sorun geleceği planlayamama, hatta geleceği 'tasa etmeme' olarak görünüyor.

Müzik, hayatımızın her anında duyduğumuz, duygulandığımız, hissettiğimiz kültür-sanat türü. Hatta diğer güzel sanat dalları içinde zaman mekan atmosferi zorunluluğuna ihtiyaç duymadan paylaşılıveren tek sanat dalı. Hayatımızın bu denli içinde olan müziğin eğitiminin sadece geleneksel anlamda bir öğretim sürecine bırakılması, dar sosyal yaşam içinde sürdürülebilir gelenek şeklinde açıklanabilirken -büyüklerimiz tarafından! “yerelden ulusala, ulusaldan uluslararasına”- şeklinde dillendirilen amacın -bırakın uygulamasını- hala sorgulanma aşamasında olduğu gözlenmektedir.

Ne menem bir süreç ve de öncesiymiş ki aşa aşa bitirilemedi. Her aşışta mutlaka bir geri kalış çıktı. Yapa boza gelişeceğine inanılan bir öğretim sistemi her yıl birçok yeni kurbanlar verdi…

Öğrenciler 1973′den beri blok flüt düttürüsü ile çalgı çalmaya, müzik eğitimi almaya boşuna uğraştırılıp durdular..

Sevgili müzik öğretmenlerimiz ise Türkiye müzik-kültür-eğitim vs’sinin devinimsel idealinden çoktan göçüp gittiler…

Yıllar yılı öncesi, yani Milli Eğitim Bakanlığı kurulduğundan bu yana eğitimin türlü kademelerindeki uygulamalar –sanki dünyada tek eğitim gören sadece bizim çocuklarımız imiş gibi- nerdeyse her yıl değiştirilir hale getirilmiş iken müzik eğitiminde şimdi derin bir hareketsizlik, umursamazlık hakim…

İlk ve orta öğretim öğrencilerimizin eğitiminde müzik açısından yaşanan kaos ve bozukluk kanıksandı.

Müzik eğitim fakültesi öğrencisi meslek hayatına hocasından gördüğü amaçsızlık ve kanıksama ile başlar oldu.

Kişi müzik eğitim maddelerini hep söyledik, yazdık.

Dedik ki:

Müzik kulağı olanlar, müzik kulağı olmayanlar, çalgı çalma yeteneği olanlar ile müziğin kültür/repertuar boyutuna ilgi duyanlar şeklinde basit bir ana sınıflama.

Bize göre 5 ana madde: 

1- Müzik kulağı olanlar

2- Müzik kulağı olmayıp da müziğe meraklı olanlar

3- Müzik kulağı olup da çalgı öğrenme yeteneği/isteği olmayanlar

4- Öğrencilerin hayatı süresince eş-dost toplantısında birlikte söyleyebilecekleri bir repertuarı öğrenmeleri.

5- Müzik yeteneği olmayan öğrenci ayrıştırılarak -nota, flüt vs öğretilmeye çalışılması yerine- müzik alanında genel kültür düzeyinin, repertuar bilgisinin arttırılması.

Tüm bu sınıflamaların uygulamasında biri müziğe yetenekli öğrenciler, diğeri kültürel müzik için olmak üzere iki ayrı müzik çalışma sınıfı/salonu ve iki müzik öğretmeni asgari eğitim için yeterli gelecektir.

Ve inanıyoruz ki Türkiye'de müzik algılama sorunlarının temelinde halktan kopuk eğitim sistemini eğitim fakültelerinin müzik öğretmeni yetiştiren bölümlerinde adeta bir statükoya dönüşmüş şekilde sürdürmeye çalışan, öngörüsüz oldukları artık iyice ayyuka çıkan, ne öğrenciler ne de Hükümet üzerinde hiçbir etki elde edemiyen öğretim üye ve görevlilerinin kimseye fayda sağlamayan kendi içlerine kapanmış uygulamaları yatmaktadır.

Öğrencinin müzik içeriği bakımından nasıl yetiştirileceği, müfredat programının nasıl olacağı konusu hala muamma. Başarıda somut göstergeler yok. Çatışmalar sürüyor...

Müzik eğitiminde ana sorun eğitim fakültelerinin müzik öğretmeni yetiştiren bölümlerindedir. Hem yetiştirdiklerine hem de MEB'na karşı etkisiz haldeler.

Eğitim fakültelerinin müzik öğretmeni yetiştiren bölümlerinde köklü değişiklik ayrıntılarının toplantı tartışmalarına açılması müzikalgeleceğimiz açısından fayda sağlayabilir.

Kötü eğitim, kötü başlangıç.

Bunu istemeyiz.

Hele yap-boz ve deneme tahtası uygulamalarını 'artık' hiç…