Bugün - Tuesday, March 19, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Ayhan Sarı

Ayhan Sarı - Geleneksel Türk müziğinde repertuar dersi nasıl olmalı?..

Geleneksel Türk müziğinde repertuar dersi nasıl olmalı?..
Yazı Tarihi: Monday, April 27, 2015

Hemen tüm müzik okullarında öğrencilerin alanlarıyla ilgili dağarını geliştirmek, o müziği üretenleri ve dönemlerini daha yakından tanıtma, öğrencinin kültürünü arttırmayı amaçlayan repertuar veya diğer deyimiyle dağar dersi bulunur.

Öğrenci dersi öğrenimi süresince alır ve burada edindiği temel “repertuar” -tavır değil-, geleceğinin sanatını kurmada ana etkenlerden biri olur.

Bu nedenle de repertuar öğrenimi aslında ömrü boyunca devam eder. Çünkü besteciler ve eserleri o müziğin bel kemiğini oluştururlar.

Meşk ile repertuar aynı şey midir?(*)...

Günümüz Türk müziği devlet konservatuarlarında ders olarak okutulan repertuar dersi içeriğinin meşk olarak algılandığı, repertuar ile meşkin bir arada işlendiği görülmektedir. Oysa repertuar dersi ile meşk birbirinden farklı öğretilmesi gereken konulardır. Çünkü bir eser geçme ile eseri özümseme, bestecisi ve dönemi hakkında bilgi edindirme hem zaman hem amaç açısından farklı içeriklerdir.

Meşk yani eser geçme içinde tavırdan geçki, analiz bilgisine değin önemli icra eğitim, aktarım unsurları bulunmaktadır ki bilgi öğrenmeden ziyade uygulamaya yöneliktir.

Repertuar ise öğrenilen müzik türünün başlangıcından günümüze bestecileri ve eserleri hakkında daha sonra anımsamaya, karşılaştırma yapmaya yönelik bilgi verimi ve alımıdır.

Meşk sistemi ile okul/konservatuar sistemi arasındaki fark da buradadır.

Kimi Türk müziği konservatuarında repertuar ve repertuar bilgisi adı altında iki ders bulunmakta repertuar dersi eser seslendirimi yani meşk içeriğinde uygulanırken, repertuar bilgisi dersinde besteci hayatı ve müzik tarihi dönemleri öğretilmeye çalışılmaktadır.

Bu derslerin ayrı ayrı konmasında her ikisinin de birbirini tamamladığı düşüncesi görülmesine karşın uygulamadaki yararlılığını tartışmaya açmak istiyorum.

Öğrenci düzeyindeki bir kitleye bir-iki ders saati içinde kaç eser geçilebilir, meşk edilebilir ve öğretilebilir? Beş veya en fazla on parça. Bu sayıdan fazlasına pek öğrenme demek mümkün olabilir mi?

Olsa olsa bu “biz geçtik oldu, bitti” dir.

Uluslararası çoksesli müzik repertuarı öğretiminde önemsenen iki ana başlık vardır:

Birincisi: Bestecilerin hayat öyküleri ve hayat öykülerinin içinde onların bulunduğu dönemde diğer bestecilerle sanatsal ve sosyal alışverişleri ile bunların kendilerinden sonrakilere nasıl yansıdığıdır. Örneğin “Haydn’ın Mozart’a baba gibi davranması, Haydn’ın Beethoven'e verdiği bestecilik dersleri sırasında Beethoven'in, Haydn'ın yumuşak ve zarif müziğine zıt, daha haykırışçı bir tarzda doğaçlama çalmasına Haydn'ın sinirlenerek "bu böyle mi çalınır, ben sana bunları böyle mi öğretiyorum mongol?"demesi veya Franz Lizst’in 8 Haziran 1847 tarihinde geldiği İstanbul'da kaldığı beş haftalık zaman diliminde, müzik âletleri üreten Alexandre Comendiger'in Beyoğlu'nda, Nuruziya Sokağı'ndaki evinde misafir kalması Çırağan Sarayı'nda Abdülmecid'in huzurunda, Büyükdere'deki Franchini Köşkü'nde, Fethi Ahmet Paşa Yalısı'nda ve Rus Sefareti'nde, ayrıca halka açık çeşitli mekânlarda konserler vermesi, Donizetti Paşa'nın Marş-ı Sultanî'sine eklemeler yapması” dır ki böyle satır aralarındaki yaşanım anekdotları “repertuar” dersinin sevecen konularıdır.

İkincisi: Bestetecilerin eserlerinin en önemlilerinin ana temalarının (yapıtın tümü değil) gerektiğinde anımsanacak şekilde öğrenci hafızasına aşina hale getirilmesi, öğretilmesidir. GTM ‘de ilk sözler veya nakarat; çalgısal eserlerde ise giriş veya teslim ezberi şeklinde olarak uygulanabilir ki bu eğitim oralarda iki yöntemle yapılır:

a- Bestecilerin eserlerinin sadece ana temalarından meydana gelen konu kitapçığı yazılmıştır. Sözkonusu konu kitapçığında bestecilerin tüm eserlerinin ana temaları notaları bulunur. Örneğin Beethoven’in 5. Senfonisinin 1.bölümünün 1.-2.-3. veya aynı senfoninin 2-3-4. bölümlerinin 1.2.3. müzik temaları; isterseniz bir konçertonun, açımlığın(ouverture) veya operanın bölüm içindeki müzik temaları. Bu temalar, öğrenciye bir çalgıyla çalması veya sesiyle seslendirmesi yoluyla ezberlettirilir. Böylece 20-30 dakikalık bir eser, 2 dakika içinde anımsanmış ve özeti yapılmış olur. Sınavı sorusu ise şöyledir: “Falanca bestecinin falanca eserinin falanca bölümünün falanca temasını çalar veya seslendirir misiniz?”

b- Repertuar öğreniminin yukarıdakine bağlı olarak uygulanan ek bir yöntemi de her yarıyıl başında belli bestecilerin veya müzik tarihinde aşama kaydetmiş eserlerin ezberlemek üzere öğrenciye kayıt şeklinde verilmesi, öğrencinin boş zamanlarında o yarıyıl içinde verilen kayıtları hem ezgi, hem de analiz yapabilecek düzeyde ezberlemesinin sağlanmasıdır. Bu yöntemin sınav yoklaması verilen kaydın müzikçalarda başlatıldıktan sonra herhangi bir yerinde durdurup öğrenciye “siz devam ediniz, ezgiyi söyleyiniz ve geri planın müzikal analizini yapınız.” şeklindedir

c- Tüm bunların tamamlayıcısı olarak besteci hayatı, çevresel ilişkileri, gelecekle bağlantıları ve dönemiyle ilgili yazılı bir sınama yapılmalıdır.

Öğrenciler biraz yazılı, biraz meşksel biraz da tarihsel bilgi bombardımanını o yaşlarda pek sevmeseler de; mezun olduktan sonra görmektedirler ki meşk ile repertuarın ayrı ayrı öğretimi, mesleki oluşumlarının temel direklerinden ikisini oluşturmakta; repertuar eğitiminin şimdi yapıldığı gibi sadece “meşk, icra, eser geçimi” olarak algılanması, geleneksel Türk müziği konservatuar eğitiminde bir yanın eksik kalmasına neden olmaktadır.

________________________________

(*) “Koro çalışması meşk sayılır mı?” konusundaki düşüncelerimi bir başka yazımda dile getireceğim...

Ayhan Sarı

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz

Hacer Gök()
Repertuar derslerinin içeriği ile ilgili yazınızın konservatuar yapılandırmaları ve eğitim planları hazırlanırken akademisyenler tarafından da gündeme getirilmesini temenni eder, konuyu dile getirdiğiniz için teşekkürlerimi sunarım.
Gönderilen Tarih - Monday, April 27, 2015 (22:06)  

Diğer Yazıları

Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Orkestra müziğin fabrikasıdır...
İşlevsel Müzikoloji - Functional Musicology…
Kemençe Kuartet ve Türk Müziği Orkestrasına giden yola bugünden bir bakış…
Arabesk müzik geri (mi) dönüyor?..
Gültekin Oransay'ın ardından 30 yıl…
“Mızıka“ kelimesi ile “mızıkçılık“ arasındaki ilişki…
Nüfuzun sanat üzerine etkisi…
Müzikte batılılaşma travması “tedavi“ edilebildi mi?..
Türkiye'de Türk Müziği Orkestrası'nı yönetecek şef var mı?..
Topluluktan orkestraya...
Geleneksel Türk müziği tarihine ışık tutacak bu yazı ne zaman yazılmış?..
Para karşılığı akademik yayınlar skandalı…
III. Kuzey Kıbrıs Korolar Festivali’nin ardından...
Müziğin bilimini biraz fazla mı abarttık ne?..
Transistörlü radyodan internet radyosuna ve sonrası…
Müzikolojinin temeli “1. derece kaynak“ bilgileridir…
Tanbur çalgısını unutturanlar…
Toplumsal sorunlarımızı halletmeden temel müzikal sorunlarımızı çözemeyiz…
Türkiye’de Batı müziği olmasaydı, GTM kurumları olmazdı…
Müzik Üniversitesi’nden 2. Güzel Sanatlar Üniversitesi’ne…
Çanakkale Korolar Festivali'nin ardından…
7’sinden 70’ine Türk müziği bütünlüğünde saplantılar/bölünmeler...
El yordamı müzikologları…
“Frankfurt Musikmesse - 2017“ izlenimleri…
Hobi koroları...
Çanakkale'de ateşe kalkmak…
Korolar Festivali'nde ilk kez Geleneksel Türk Müziği Koroları da sahne alacak…
Türkiye'de çalgı yapımcılığı mesleği üzerine...
Türkiye Koro Festivalleri tarihinde bir ilk: Çanakkale Korolar Festivali'ne GTM koroları da katılıyor…
“Geleneksel Müzik Konservatuarı“ üzerine yazmıştık…
Musiki Dergisi akademik teşvik kriterlerini karşılamamaktadır…
Düşen uçaktaki Kızılordu Korosu ve Koro Söyleme üzerine…
Plaklar, 20. yy. müziğinin tanıkları…
Osmanlı Muzika-yı Humayun ve Pakistan Cumhurbaşkanlığı Orkestrası…
Türk Musikisi Federasyonu'nun İstanbul'da toplanması üzerine...
GTM'de melek üçgeni…
Devlet Korosu Şefinin Yaşamsal Anatomisi…
Sanatta ücret iadesi…
Koro müziği yükselen değer...
Bravo Sayın Başkan…
Biri okunmuyor, birine yazı gelmiyor...
Devlet Kültür Paketi 2016 ve 2007 tarihli yazımız: “Her ilimize değil, her ilçemize yarı profesyonel koro“…
Geleneksel Türk müziğinde “Açı“ …
Orhan Gencebay ile TMDK'da söyleştik…
Müzik varsa müzik eleştirmeni de vardır...
Doğudan müzik ithaline beş kala...
Ayrıştırmak lazım…
Emek Sineması restorasyonu tamamlandı…
GTM amatör koroları faydalı mı, zararlı mı?..
Fotoğraftan “Ortak Kültürel Coğrafya Orkestrası“na…
Beş maddenin çağrıştırdıkları…
Müzikte ilk ve orta öğretim…
Öykünmeden intihale...
İyi ki Devlet Koroları var...
II. Kanun Sempozyumu ve Festivali ardından...
Divan Orkestrası...
Sokaktaki sevgisizlik...
Misafir sanatçılar için Muhalefet'ten kanun teklifi...
Panayot Abacı belgelediği dönemi kapattı…
Türk keman virtüözü Muhammed Yıldırır’ın Guinnes rekoru…
Müzik ile tedaviden heavy metalcilerin aklanmasına...
“Şarkı / Beste Yarışmaları“ sonuçlarının toplum yansımaları…
Bitlisli elektro gitar yapımcısından, İzmirli metal profil saplı bağlama yapımcısına...
Ali Rifat Çağatay, Şark Musiki Cemiyeti, Süreyya Paşa...
Seçim 2015'de partilerin müziğe yaklaşımı...
Geleneksel Türk müziğinde repertuar dersi nasıl olmalı?..
Yegane dostları okumayanlardır...
Şeyh El Ud, Suudi Arabistan’da…
Türk pop müziğini arabeskten sıyıran besteci: Kayahan...
Eski gazinolara özlemin konseri...
Geleneksel Türk müziği çalgılarınca oluşturulmuş çoksesli oda müziği kümeleri ve uluslararası sergileme bilinci...
Her ile değil, her ilçeye yarıprofesyonel korolar...
Musiki kelimesinin şapkacıları...
Müzik uğraşanlarını değerlendirme boyutu...
Ben pişirdim, sen ye!..
Kültürün ekonomiye katkısı…
“La” nasıl oldu “Neva” ?..
Müzik ağaçlarından filizlere çabalar…
Geleneksel Türk müziğinde 'Pruning' strategy ...
Devlet Korosu Şefinin Yaşamsal Anatomisi...
Nerde o “Hayal Gibi Ezgiler“...
Sempozyum dönüşü...
Eurovision'dan Turkvision'a değişen nedir?..
Bağlama satılan ilk TV reklamı...
Notayı konuşturamayanlar...
Cumhuriyet müzik tarihimizdeki dargınlıklardan güncel kesit...
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
“İnsan her gün bir parça müzik dinlemeli, iyi bir şiir okumalı, güzel bir tablo görmeli ve mümkünse birkaç mantıklı cümle söylemeli.“
(Johann Wolfgang von GOETHE (1749-1832))
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.31ms