Bugün - Tuesday, March 19, 2024
Foto Galeri
Video Galeri
Firma Rehberi
Künye
Reklamlar
Üye İşlem
 Bize Ulasin
www.musikidergisi.com Logo
-
İstanbul 27°°C
Yazar Detayları

Recep Uslu

Recep Uslu - Müzikolojide ve Müzikte Sürrealizm

Müzikolojide ve Müzikte Sürrealizm
Yazı Tarihi: Tuesday, January 16, 2018

Yeni yıla müzikoloji ve sürrealizm, yani müzik felsefesi ile sürrealist bir giriş;

Bilindiği üzere sürrealizm, Türkçede “gerçeküstücülük” diye çevrilir. Realizm “gerçekçilik”, sürrealizm “gerçeküstücülük”. Burada sanatçının gerçeği “mimesis” tarzında yani doğal-gerçekçi tarzda değil, gördüğünü düşündüğü tarzda bir aktarımından söz ediyoruz, böylece sürrealist sonuçlar elde ediliyor.

Müzikte sürrealizm ya da müzikolojide sürrealizm ne zaman başlamıştır?

Doğrusu göreceli bir kavramdır. Gerçeküstücü anlatımın izlerini edebiyatta bulabiliyoruz. Hafız Şirazi’nin şiirsel anlatımı, yani metaforlarla dolu anlatım aslında edebiyat açısından bir gerçeküstücülüktür. Sembolist anlatım bir çeşit gerçeküstücülüktür. Mesela Türk ve Ortadoğu edebiyatında Sebk-i Hindi akımı yine böyle bir gerçeküstücü anlatımdır. Edebiyatta sürrealizmin bir sınırı yoktur. Tamamen sembollerden ibaret bir yazı yazarsanız her sembolü bilmek gerekeceği için tam bir sürrealist metin yazmış olursunuz. Ama dikkat sizi bir kişi anlamazsa bu sürrealist edebiyat neye yarar?Burada belirtilen tarihi sürrealizm anlayışından farklı bir sürrealist edebiyat yaklaşımı daha vardır: Batı edebiyatında AndreBreton’un kurduğu söylenen Marksist sanat akımı. Bu bakış açısıyla sürrealizmin tarihi XX. Yüzyıldan öncesine gidemez. Çünkü bu akıma göre “Marksist” bir yaklaşım zorunluluktur.

Tasavvufta Muhyiddin Arabi’nin yaşadığı deneyimleri anlatan yazıları bir gerçeküstücü metin olarak değerlendirenler vardır. Kitaplarında “yazdıklarımızdan her kes bir şey anlamaz, imanı fesada gidebilir” tarzındaki uyarılar bu ifadelerine dayanak gösterilir. AmerikadaMuhyiddin Arabi araştırmaları konusunda William Chittick önemli isimlerden biridir. Kitapları da Türkçeye çevrilmiştir. Mistisizm öğretileri bu anlamda bir gerçeküstücülük anlatımlarla doludur. Bu tür kitaplar okumak için değil düşünmek içindir, tekrar tekrar okumak ve okuduklarınızı düşünmenizlazım.Fakat bunları felsefedeki “gerçeküstücülük” ile anlatılıp anlatılmayacağını uzmanları karar versin.

Müzikolojide de bazı kitapların okumak için değil düşünmek için olduğuna örnekler vardır. Bu türlü eser yazanlardan biri Adorno’dur. Adorno’yu sürrealist müzikoloji yazarı olarak ilan etmeme müsaade edin. Adorno’nun müzik üzerine yazdıklarını okuyunuz, göreceksiniz tekrar tekrar okumak zorunda kalacaksınız. TheodorAdorno da XX. Yüzyılın bir sürrealist müzikoloğudur.

Resim sanatında gerçeküstücülük yani sürrealizmin edebiyattan çok daha sonra başladığı kabul edilir. Bunlar da XX. Yüzyıl ressamlarından oluşurlar: Chirico, Salvador Dali, Klee, Miro, Pablo Picassovs gibi.

Müzik felsefesinde katarsis (arınma), mimesis (doğallık) üzerine birkaç yazı ile 2017 yılını kapattım. Şimdi bir düşünelim. Felsefenin gerçeküstücü olarak değerlendirebileceği bir yapı müzikte de olmuş mudur?

Gerçeküstücülüğü, yukarda edebiyat sahasında yaptığımız gibi müzik tarihindeki uygulamalara uyarlarsak, bence karşımıza ilginç sorular çıkabilir. İnsanların elinde “doğal müzik” varken, neden “çoksesli müzik” yapma ihtiyacı ortaya çıkmış olabilir? Mimesisin doğal olduğunda bütün dünya hem fikir iken, zaman zaman siyasilerin el atması gibi, birileri müziğe el atıp, sürrealist/gerçeküstü bir müzik denemesi mi yapmak istedi? Doğada bulunmayan bir müziği keşfetmek için mi bütün bu çalışmalar yapıldı? Adnan Saygunniçin teksesli müziğin yasaklanmasına karşı çıktı? Şöyle dediği aktarılır “yapmayın beyler teksesli müziği yasaklayıp çobanları hapise mi atacağız, çoban çok sesli müzik yapmak için diğer köydeki çobanı yanına mı çağıracak?”Nereden nereye… Kısacası “çoksesli müzik” doğada bulunmadığına göre, gerçeküstücü müzik sayılır mı acaba?

On iki tonlu Klasik Müzikten yorulan Shonberg ve Th. Adorno “sürrealist müzik”in XX. Yüzyıldaki ilk öncüleridir denir. Onların yeni bir müzik keşfetme çabalarının bir ürünü olan “atonal müzik” bir sürrealist müzik çabası olarak görülebilir.Konuya aklımı kurcalayan sorularla devam etsem iyi olacak. Onur Akdoğu’nun “eleştiri” başlığı altında videosundan dinlediğim “deneysel müzik” bir sürrealist müzik midir? Bildiğimiz klasik müzik aletlerinden farklı bir yöntemle yapılan “elektronik müzik” bir sürrealist müzik midir?Yeni müzik biçimleri arayışları sürrealist müzik sayılır mı? Yoksa sadece sürrealist felsefenin argümanlarını kullanan müzikler mi sürrealist sayılır?

Çalgılarda sürrealist olabilir mi? Bilindiği üzere geleneksel kökenleri olan çalgılara bazen yeni bir çalgı eklenebiliyor. Çalgı yapımcıların bu çalışmalarının bir ürünü olan yeni çalgılardan bazıları sürrealist çalgı sayılabilir mi?

Mimesis’te sanat, uyum demekti; sürrealist sanat uyumsuzluk mudur? Mimesiste sanat yapmak vardı, yeni bir sanat yaratmak vardı. Sürrealist akımda, sanat yapmak yani kuralların belirlediği özgürlük sınırları çerçevesinde bir sanatın kurallarına uygun eser yaratmak, taklitle eş anlamlı olarak görülüp; “sanat yapmak” demenin, eş anlamlısı “sanat yaratmak”tır. Yani CinuçenTanrıkorur bir şarkı bestelerse bu mimesis bir sanat yapmaktır, ama seyr-i natık bestelerse sürrealist sayılır mı?

Benimkisi sadece sürrealist düşünceler. Bu konulara realist yaklaşım gerekir.

Müzik felsefesinde “yansıma” konusunda görüşmek üzere. 

 
İletişim E-Posta: - Telefon:
 
Yorumlar
*** Yorum Yaz
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış, ilk yorumu siz yapın.

Diğer Yazıları

Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Müzikolojiye müzik terimleri sözlüklerinin bir yenisi...
Müzikoloji: Değerli Bilgem söyle bana, Türk müziğine atıf var mı?..
Müzikoloji ve Hanefi Özbek’in Form-Tür ve Usul Bilgisi Yayınları...
Müzikoloji ve Gökhan Yalçın’ın Kevseri Mecmuası...
Müzikoloji ve Timur Selçuk’un ardından...
Müzikoloji ve terimlerle ilgili Dr. Göktan Ay’ın yeni kitabı...
Müzikoloji: Meragi’nin Zübdetül-Edvar’ı yayınlandı...
Müzikoloji ve "karabilim-bad science"...
Müzikoloji, Hafız Post Mecmuası, Buhurizade ve Kuçeksünbüle Makamı...
Müzikoloj ve saygı ile linç arasında…
Müzikolojide yeni bir bibliyografya…
Müzikoloji ve “Unmuzec İlimler Ansiklopedisi”nde müzik ilmi…
Müzikolojiye yön veren metinler...
Müzikoloji ve romanlarda müzik…
Müzikoloji: Meragi, Nesimi’den ilham aldı mı?..
Müzikoloji ve Mühr-i Süleyman...
Müzikoloji ve Müziğin İcadı, Mehmetşah, Pisagor, Şeyh-İ Musikar...
Müzikoloji, Meragi’nin Cami’si ve Babak Khazrai Edisyonu
Müzikoloji, Müzik Sosyolojisi ve Meragi...
Müzikolojide ötekileştirme…
Müzikoloji ve 16. yy Türk müziği: “Orada bir musiki var”…
Müzikoloji ve elimdekiler
Yeni bir "Edvar"…
Müzikoloji ve yeni yıla giriş…
Müzikoloji ve Müzik Tarihinde Kevseri-Kemani Hızır Ağa…
Müzikoloji ve Selim Dede Kimdir?..
Müzikoloji'de Oransay 30.Yıl Anması ve 1702 yılında Itri…
Müzikoloji, Asaf Halet Çelebi ve Todi Musikisi…
Müzikoloji ve Canfeza Edebiyat…
Müzikoloji ve Keman Tarihi ya da Saraydaki Kemancı 1777 …
Müzikoloji Ve Hafız Emin Işık’ın Kasidesi…
Müzikoloji ve Katibi Edvarı- 1530
Müzikoloji kütüphanesine yeni bir yayın: “Türk Musikisi Atlası”
Müzikoloji ve , Neyzen Özdönmez...
Müzikoloji ve Ökten’den Sanat Felsefesi…
Müzikoloji ve altı parmakla mucib problemi…
Müzikoloji ve adalet duygusu...
Müzikoloji makalelerinde bibliyografyanin yeri: Bibliyometri analizi…
Müzikoloji sefinesi ya da gemisi…
Müzikoloji ve Meragi’nin mavi boncuğu…
Müzikoloji ve mağara metaforu...
Müzikoloji ve Barış...
Müzolojide Dürretüt-Tac, O Eseri Şirazi Yazmadı; Meragi öyle diyor…
Müzikoloji ve uzay yolculuğu...
Müzikoloji ve Afyonkarahisar İbrahim Alimoğlu Çalgı Müzesi…
Müzikoloji ve Demetnağme; bir kadın bestekar Demet Tekin yeni albümü…
Müzikoloji ve tereke defterleri veya müzayede katalogları…
Müzikoloji: Nayi Osman Dede’ye verilen teşvik ve bize verilen teşvik…
Müzikolojide fedakarlık, adalet, bol toplumsal örnekli yeni yıl…
Müzikolojide bir sempozyum macerası: Mevlana Araştırmaları Enstitüsü’nün Selam Vakti 745. Vuslat Yılında A.A. Konuk, Mesnevi, Fusus arasında intihal ve sadeleştirme
Müzikoloji ve Abdülkadir Meragi’nin hayaletleri...
Müzikoloji’de bir kaynak: Keşfü’l-Hümum 1341
Müzikoloji ve Cumhuriyet Bayramı…
Müzikoloji açısından “Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları”…
Müzikoloji, deprem, İstanbul ve Itri
Müzikoloji ve zevk-i selim…
Müzikoloji, Lazkiye ve Mehmet Ladiki…
Müzikolojide Bir Problem: “Kantemiroğlu 'Edvar'ını ne zaman yazdı? XVI ve XVII. Yüzyıllarda 'Edvar' var mı?..“
Müzikoloji ve Gürültü Teröristleri...
Müzikolojide Yusuf Kırşehri’nin Önemi: Yeni Sistemci Anadolu Edvarları Ekolünün Kurucusu…
Müzikolog Rauf Yekta küstü mü? "Rauf Yekta’nın Musiki Antikaları" üzerine...
Müzikolojide Dualistlikten Deistliğe
Müzikoloji ve yeni Türkiye...
Müzikoloji, Müzikterapi ve Rahmi Oruç Güvenç…
Müzikolojide Rol Model -1-
Müzikoloji ve Neva Kâr’ın yıldönümü…
Yeni bir yayın: Müzikoloji ve “Evliya Çelebi’de Çalgılar“ …
Müzikolojinin veya İTÜ TMDK’nın 43.YIL kutlaması…
Müzikolojide veya müzikte yansıma felsefesi…
Müzikoloji ve Bölüm Başkanı Stratejisi...
Müzikolojide ve Müzikte Sürrealizm
Müzikte Mimesis Felsefesi veya bir aldatmaca..
Bestekar Musli, Kuruyemiş Ansiklopedisi ve Müzikoloji …
Müzikte "katarsis"...
Müzikoloji, Âmili ve Keşkül-i Müzikolog...
Müzıkolojı ve Cenaze Marşı ya da Segah Tekbir...
Müzikoloji ve Makasıdül-Elhan’ın kaç versiyonu vardır?
Müzikoloji, Edvar, Duvar, Yıldönümü...
Müzikoloji ve Edvarların Bir Yenisi: 1767 Yılı Hekimbaşı Edvarı …
Müzikoloji, Nuri Özcan Ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2017
Müzikolojide Çalışmalar: Türk Müziğinde Eğitim Çalıştayı…
Müzikoloji, keman eğitiminde yeni bir kitap…
Muzikolojide yeni bir terim önerisi: Eurogenetic
Müzikoloji : Bu eserin sahibi Nane’dir Nane! Muhayyer ağır çember “Vakt-i subh oldu“…
Müzikoloji ve Itri Haftası dolayısıyla yeni şeyler söylemek…
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri: 2016
Müzikoloji ve Itri’nin yılbaşı şarkıları…
Müzikoloji, panel ve ödüllendirme, Itri …
Müzikoloji "eleştiri ve çuvaldız", "dedikodu ve çeki düzen"…
Müzikoloji, Ömer Hayyam, bilgi ve anlayış…
Müzikoloji ve 2016 Taşköprülüzade Sempozyumu
Müzikoloji ve koku tarihi veya Itri’nin babası ne iş yapardı?..
Müzikoloji, Astroloji ve Itrî …
Müzikoloji sanatın korunmasını zorunlu görür…
Müzikoloji ve küreselleşen keşif ilişkisi…
Bibliyografyasız müzikoloji olur mu?..
Türk müziği tarihinde ihtilalin öldürdüğü bestekar kimdi?
Itri'nin yaşadığı ihtilaller …
Müzikolojide ihtilallerin yeri veya yersizliği…
Müzikoloji, Bilimsel Müzikoloji, Müzikoloji Bölümleri, İdeal Müzikoloji, Müzikolog Terimleri…
Müzikoloji ve sanata verilen değer: Fehm-i muhsin
Müzikolojide Urmevi’nin Yeri ve Müzik Eğitiminde Kadim Altı-Parmak Metodu… Recep Uslu
Urumiyeli Safiyyüddin ile “Devirler“ üzerine müzikoloji sohbeti...
Müzikolog Nobel ödüllü Urmiyeli Safiyyüddin ve “Hayali Meşk Hikayesi -2”
Müzikolojide iki ucu xxxlu değnek…
Müzikoloji, icra değişiklikleri – 2
Müzikoloji ve icra değişiklikleri, problemleri…
Müzikolojiye takviminizde yer ayırın: Bilgi-şölenleri/ sempozyumlar ve kongreler…
Müzikoloji ve Meragi’nin besteleri…
Müzikolojide Perde Transkripsiyonları ve Meragi’nin yeni bir eseri: Muhtasar Der İlm-İ Musiki...
Itri’nin keşfedilen yeni bir eseri mi? Evet, yeni bir şiiri…
Müzikoloji ve tercümelerin katkısı…
Türk Müziğinin “Bütünlüğü”ne evet - Itri Adına Ödül Organizasyonu…
Müzikoloji ve akademik çalışmaları teşvik…
Yeni yıl muamması: Itri muammasını çözen var mı?
Gencebay’a verilen ödül ve müzikolojide türler konusu…
Sanatçı, müzikolog, metodoloji ve yazı hakemliği…
Müzikoloji Atölyesi ve Sonuçları -1-
Muzikoloji ve Din...
Müzikoloji: Yanlışların karşısında durma cesareti...
Olmadı Kâmil Hoca: Müzik, eleştiri ve doğruluk...
Medeniyet sanat ve müzik...
Bir bestenin notası: Ahmed Hatiboğlu
İki kitap tanıtımı: Itri ve Makedonya’da Piyano, Prof.Dr. Aida İslam ve Balkan Türk Müziği
Panayot Abacı ve Türkiye’de müzikoloji kolay mı?..
Müzikolojiden Uluslararası Konservatuvara Makam Teorisi...
Müzikolojide birleşelim -3-
Müzik terapi ile başbaşa...
Müzikolojide birleşelim -2-
Bir “Müzik Bibliyografyası“nın başına gelenler...
Müzikolojide birleşelim...
1. Gazi Türk Müziği Günleri, Sazendeler Yarışması ve Müzikle tedavi olur mu?..
Türk Müziği Yarışması ve Uluslararası Sanat Müziği Kaynakları…
Gazi Üniversitesi’nde Kutlu Doğum Haftası ve Üniversiteler...
Ruhi Ayangil'in mektubu müzikolojinin feryadıdır...
Yüz yıldır aranan Meragi’nin Müzikler Hazinesi (Kenz-ül Elhan) adlı eseri bulundu mu?..
Müzikolojide Yeni Bir Metot: Bibliyometri Analizi
Müzikolojinin nedir şu edebiyat biliminden çektikleri...
Bugünlerin müzikolojik faaliyetleri...
Tarihi gerçekleri yazmak...
Müzikoloji ve sosyal psikoloji...
Diğer Yazarlar

Münih LMU Müzikoloji Enstitüsü’nde "Gültekin Oransay" rafı...
Kitabu İlmi'l-Musiki Alâ Vechi’l-Hurûfât'ın müellifi kimdir? -16-
Çalgıları geliştirmek nedir, nasıl olur?..
Fazıl Say'ın Feyzi Erçin'e desteği…
Nida Tüfekçi’nin Öğrencisi Olmak!..
Yazılarınızı bekliyoruz... Musiki Dergisi
Spor yazarı mı, müzik yazarı mı?..
Yeni YÖK’ün ve değerli başkanı Sn. Saraç’ın övgüye değer kararı: Müzik öğretmenliği açısından yapıcı bir değerlendirme…
Serhanende Nurettin Çelik ...
Meragi niçin 24 şube dedi? Hurufilikten etkilendi mi?..
Çevrimiçi Türk Halk Musikisi Videoları: "Konma Bülbül Konma Nergis Daline"
Günün Sözü
Tartmak, kıyaslamak ve düşünmek için oku…
(Francis Bacon)
Yazarlar 
Röportajlar
Fırat Kutluk “Neden Müzik Dinleriz?“...
Ayhan Sarı - Kitabın adından başlayalım mı?  Buna bağlı olarak da kitabın sonunda müziği neden dinlediğimizin yanıtını veriyor musun? Fırat Kutluk - ...
»
»
»
Tarihte Bugün
Arşiv Arama
Facebook
Anasayfa
Site Haritasi
Sitenize Ekleyin
RSS Kaynagi
Hakkimizda
Reklamlar
Künyemiz
Facebook
Twitter
Bize Ulaşın
Copyright ©2013 - Tüm haklari sakli tutulmaktadir.
Bu sitede yayinlanan tüm resim, materyal ve içerigin telif haklari tarafimizca sakli olup izinsiz alinip kullanilamaz.
0.43ms