Recep Uslu

Bu hafta çok konu var paylaşmak istediğim, onun için kısa kısa değineceğim.

İstanbul Medeniyet Üniversitesi öğretim üyesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr.İhsan Fazlıoğlu, bilim tarihi dalında 2019 Fuat Sezgin yılı dolayısıyla TÜBA bireysel özel ödülü aldı. Kendisini tebrik ederim, başarılarının devamını dilerim.

 2019 Fuat Sezgin yılı dolayısıyla taze “Doçent” ünvanımla katıldığım bir sempozyum bildirisinde, kadirşinaslığın takdir edildiğini ancak 15 yıldır sponsor aradığım Sezgin projesi benzerinin müzikoloji ayağına resmi kurumlar tarafından neden değer verilmediğini sorguladım, henüz hiçbir resmi kuruluştan çıt çıkmadı. Sesimi duyan var mı?

Akademik teşvik günleri, gittikçe teşvikten çıkıp müteşevvik konumuna düştü. Akademisyenler için bir çileye dönüştü, dört yılda. Eskiden beyan esastı şimdi, kraldan çok kralcılar sayesinde her söze bir delil olmazsa kabul değil. Nerde kaldı 657'ye tabi <memurun beyanı esastır> maddesi ya da <Türkün sözü, sözdür> deyimi. Artık memuruna güvenen devletten çıktık, çıkıyoruz galiba.

Aldığım atıfları tespit etmek bir hayli zor iş. İşkence dediğim bu. Online sitelere gir çık, Google’da sık sık arama yap, çünkü her atıf Google scholar’a düşmüyor. Nasıl çalıştığını çözmek de ayrı bir zorluk. Müzikoloji ile uğraşanların atıf sistemleri yok. Onları biriktiren kurumlar çok az. Dergilerde EBSCO vs gibi kuruluşlar, atıf haberi vermiyorlar, sadece biriktiriyorlar. Bu tür hizmetlerin müzik makaleleri için gelişmesi bir 10-20 yılı bulur artık.

Atıfları tararken, çalışmalarımdan alıntılar da dikkatimi çekiyor. Aman gözünüzü seveyim, sonradan değiştirdiğim fikirlerime de bir zahmet bakın. 15 yıl önce yazdığım bir kanaat ya da değerlendirmem yeni bulgulara göre değişmiş olmasına rağmen, eski fikirlerimi kullananlar oluyor. Mesela Meragi’nin oğlu “Abdülaziz’le birlikte gönderdiği 1421 tarihli Makasıd” nüshası diye bir nüsha yok. Bu, Farmer’ın bir yanlış değerlendirmesinden kaynaklanmaktadır. Daha sonra doğrusunu bir kaç kez yazdım ama, eskisi piyasada dolaşıyor. Bir daha belirteyim 1421 tarihli bir Makasıd nüshası yok.

Akademisyen adamın biri bir-iki yıl önce basılan makale yazmış, Meragi'nin eserlerini sıralamış. Meğer Meragi'nin ne kadar çok eseri varmış. Onca çalışma yapıldı, bunca yıldır üzerinde çalışıyorum, benim de bilmediğim eserlerini! onun yazısı sayesinde öğrendim. Bu arada söyleyeyim, benim çalışmalarıma hiçbir atıf yok yazıda, yanlış anlamayın. Kimseyi eleştirmeyeceğim ama. Demek istediğim müzik makalelerinde bilimselliğinizi gösterin, araştırmayı iyi yapın. Yeni yıl temennisi.

2019 yılında Türk müziğiyle ilgili bazı problemleri araştırırken neler öğrendim. Sultan III.Selim’in 18 makam icat ettiği konusunda hem fikirim, ama bazı makam isimleri diğerleri ile aynı değil. Meragi’nin eserlerinden Makasıd üç versiyon. II.Murat için yazılan sonuncusunun kompozisyonu diğerleri ile birebir aynı değil. İhvan-ı Safa Risalelerinde iddia edildiği gibi “makam” terimi geçmiyor. Yeni Sistemci Anadolu edvarları bir deniz-derya ama sanıldığı gibi “Batıni” değiller, yeni bulgularla kronolojisini yeniden yaptım. Ali Ufki’nin hayatını müzik kaynakları ışığında çalışınca, bilinenlerin yanında ortaya yepyeni bir kronoloji çıkıyor.

Müzikterapi konusunda zaman zaman yazılar yazdım. Bugün işin mutfağında çalışanlardan birinin makaleleri dikkatimi çekti. Anadolu Üniversitesinden Prof.Dr.Şükrü Torun. Şöyle bir yazdıklarına bakacak olursak müziğin beynimizde yolculuğu, ritmik işitmenin hastalara etkisi, nörolojik hastalarda müzik terapi uygulamaları, melodinin öğrenime yardımı, konuşmanın ve duygunun müziği, melodik intonasyon terapisi konularında makaleleri var. Müzikterapi hepimize gerekli.

Hep merak etmişimdir. İslam literatüründe en ciddi konular bile manzum yazılıp öğretilmeye çalışılmış, manzum ders kitapları yazılmış, neden? Arapça gramer öğreniyorsunuz, manzum; Fıkıh/İslam hukuku öğreniyorsunuz manzum; Hadis öğreniyorsunuz manzum; mantık öğreniyorsunuz manzum; astronomi öğreniyorsunuz manzum. Atalarımız yıllar önce, ben ise şimdi çözdüm olayı: Aruz ve şiirle yazılan ciddi konular, Şükrü hocanın dediği gibi “melodinin öğrenime yardımı”dır.

Türk müziğinde de manzum yazılmış eserler var, Seydi, Katibi ve Makami’nin edvarları gibi. Ama öğrenimde kullanımı geliştirilememiş.

Boşuna dememişler: müzik hikmetli bir iştir diye.

Bir de yeni yıl var.

İyi seneler herkese.