Recep Uslu

Elimde bir yazma var. 

Adı “Hadika-i Musiki”

HADİKA-İ MUSİKİ, Farsça yazılmış, hicri 1130/1718 tarihli, İstanbul'da Lale devrine denk gelen bir tarihte eski sistemciler fikriyle yazılmış. Yani 12 makam 6 avaze üzerine kurgulanmış bir edvar.

İçindekileri şöyle sıralayabilirim.

1. Hadika: Musiki ilminin ortaya çıkışı;

2. Hadika: Ses, nağme, buud, cem, lahn, elhan (Meragi'nin eserindeki gibi sıralama yapmış, Meragi’nin eserini okumuş olabilir);

3. Hadika: musiki lafzının açıklaması, mevzusu, bu konuda hatırlatma ve müellifin cevabı, hiddet ve sikalin açıklaması.

4. Hadika: Telin taksimi, Urmevi yöntemiyle desatin, üçlü nağmelerden tabakalar. Mutlak-tel bölünmesi. Tellisazlar: tanbur, çenk, ud, nefesli sazlar zurna ve balaban. Urmevi'ye göre telin bölünmesi.

5.Hadika: Perdeler 12'dir, makamdır, 6 avaze. 106b. 12 makam bütün makam/perdeleri Pisagor çıkarmıştır. Bir görüşe göre asıl perdeler yedididr: neva, buselik, rast, ırak, uşşak, zirefkend, rehavi (7). Bir görüşe göre asıl perdeler sekizdir: uşşak, buselik, rast, ısfahan, rehavi, hüseyni, hicaz. Uşşaktan neva; zengule rasttan; ıraktan büzürk; ısfahandan zirefkend doğar.

6. Hadika: 24 şubenin çıkarımı, 4 şubeyi beyan, 6 avaze.

7. Hadika: hılt denilen ahenklerin beyanı, mürekkepler, nesr ve nazm ve bazı şube, nağme, nakaranın isimlendirilmesinde ihtilaflar, asıl nakaralar

8. Hadika: ikanın tarifi, zamanın eşitliği.

9. Hadika: Darblar ve üstadların ihtilafları. Arap üstadlardan darpların 6 olduğu işitildi: sakilevvel, sakilsani, hafifsakil, remelsakil, remelhafif, remelmutlak. Acemlere göre ; Urmevi'ye göre; Meşhur olanlar: Revan, hezec, evfer, fahte, darbussakil, fahtesakil, fahteevsat, darbulkebir, hafif, sakil, verşan, remel, türkidarb, muhammesevsat, çardarb, darbulfetih, mieteyn. Revan sedarbdır ve şeş nakradır. Hezec, fahte ve çeşitleri.

10. Hadika: çeşitli elhanlar, cetvelleri, buud, cem, elhan vs. Nağmeler çeşitleri tablolar aralıklar.

11. Hadika: izafiyet üzere taksim.

12. Hadika: musanniflerin kısımlarının şerhi.

13. Hadika:  ehl-i meclis beyanı, adab-ı meclis beyanı.

Bu yazmayı nerden ve nasıl aldığımı unuttum.

Arzu eden, tez konusu arayana göndereceğim.

Konu arayan ve Farsça bilen müzikologlara duyurulur.