Recep Uslu

Bir süredir bu köşeden yeni yayınları da duyuruyorum. Elimde yeni bir yayın var. Prof.Dr.Hanefi Özbek’in.

Prof.Dr.Hanefi Özbek, 1965 Sivas doğumlu bir Tıp doktoru. Tanıtacağım kitaplar müzikle ilgili olduğu için müzikle ilgili yönlerini öne çıkaracağım. 11 yaşında Mandolin öğrenmekle başlayıp, daha sonra bağlama ve tanbura yöneldi. Van Yüzüncü Yıl Üniveritesi Eğitim Fakültesi Müzik Bölümü’nün ve Van Türk Müziği Derneği’nin kurucularından. 2014 yılında İstanbul Medipol Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dekan vekili olduğu zaman tanışıklığımız oldu. Burada Türk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı’nı kuranlardandır. Alzheimer hastası yaşlılara makamlarla müzik terapi yönteminin uygulaması ile ilgilendi. Müzik alanında birçok makale yayınladı. Türk Müziğinde Ana Dizi (2014, 2017), Türk Müziği Usulleriyle Ritmik Okuma (2017, 2018), dışında bestelerinden oluşan Bir Başka Hazan, adlı albüm daha sonra Gönülden Esintiler (CD’Li nota yayını, 2020), adıyla kitap olarak yayınlandı.

Prof.Dr.Hanefi Özbek’in son iki yayını: 1-Türk Müziği Usul Bilgisi, Sage yay. 2020, 540 s. 2-Türk Müziği Form Bilgisi, Sage yay. 2020, 112 s.

Bu iki kitaptan ilki usulle ilgilidir, 10 bölümdür. Usulle ilgili her terimin tanımını bulabilirsiniz. 1.Bölümde açıkladığı terimlerden sonra, usul sınıflandırmasını temel, birleşik ve serbest olmak üzere belirtir. 2.Bölümde 1’den 88 zamanlıya kadar temel, 3.Bölümde birleşik usullerin genel değerlendirilmesi, 4.Bölümde serbest usulü açıklar. 5.Bölüm eser örneği olmayan usullerin anlatımlarına ayrılmıştır, ilginç usul adları yer almaktadır. 6.Bölüm usullerde geçki, 7.Bölüm usullerde geçişkenlik, 8.Bölüm bir eserin usulünü tespit etme metodu, 9.Bölüm yeni bir usul tertib etme metodu, 10.Bölüm usul aruz ilişkisi, 11.Bölüm usullerle ilgili yapılan hatalar. Bu son bölümü okuyan herkesin bu eserin en orijinal yönlerinden biri 10.Bölüm diyeceğiniz tahmin ediyorum. Fakat Prof.Dr.Hanefi Özbek’in usul tespit etme ile yeni bir usul tertib etme metodlarından söz eden 8 ve 9.Bölümleri de diğer birçok usul kitaplarında bulunmayan ilginç bölümler olarak dikkat çekmektedir.

Meragi’nin tercüme ettiğim 2.Murat için yazdığı Makasıd’ında (2015) yeni bir usul yapma yönteminden bahsettiğini biliyorum: Takti ve tansif metodu. Anlamı kıtalara bölmek ve yarılama metodu demektir. Ama maalesef yönteminin nasıl olduğunu belirli bir başlık altında açıklamıyor, araştırılması gerek. Tahmin ediyorum, o tarihten bugüne ilk defa usul oluşturma yöntemini açıklayan bir kitapla karşılaşıyorum.

Prof.Dr.Hanefi Özbek’in ikinci kitabı Türk Müziğinde Form ve Tür ile ilgilidir. 1.Bölüm’de terimleri açıklıyor. Form terimini biçim ve şekil anlamında kullanıyor. 2.Bölümde form ve bileşenleri başlığı altında sözel analizi değil, müzikal analizi açıklamak için bölme, usulle form ilişkisi, ses, nota, perde, ezgi, ezgi parçacığı, ezgi parçası, motif, sekileme, tema, motif geliştirme, figür, pasaj, kadans, cümle, dönem, köprü, bölüm terimlerini örneklerle anlatıp tanımlamaktadır. 3.Bölüm formun notasyonu başlığı altında hem bir öneri hem de bir müzik eserinin biçimsel gösterim şekillerini açıklamaktadır. 4.Bölümde Türk müziğinde kullanılan formları bir, iki ve ikiden fazla bölümlü formlar olarak sınıflandırarak anlatmaktadır. Kitap tamamen müzikal analiz üzerine kuruludur.

Her iki eserin de Türk Müziği Eğitimi, Türk Müziği Analizi, Türk Müziği Usulleri,  Türk Müziği Tarihi ile ilgilenenler için ister eğitimiyle, ister icrasıyla uğraşanların zevkle okuyacakları ve yararlanacakları kitaplar olduğunu düşünüyorum. Türk müziği literatürüne kazandırdığı bu iki kitabı için kendisine teşekkür ediyorum.